by Suryaa Desk | Wed, Dec 10, 2025, 08:36 PM

భారత సైన్యం మే 7 రాత్రి చేపట్టిన ‘ఆపరేషన్ సింధూర్’లో పాకిస్థాన్‌లోని ఉగ్రవాద శిబిరాలపై 24 క్షుణ్ణమైన దాడులు జరిపి, దేశ రక్షణ చరిత్రలో ఓ కీలక మైలురాయిని సృష్టించింది. స్వదేశీ పినాకా మల్టీ-బ్యారెల్ రాకెట్ లాంచర్ (MBRL) నిమిషాల్లోనే 120 కి.మీ దూరంలో ఉన్న శత్రు సరఫరా మార్గాలు, బంకర్లు, స్టేజింగ్ ప్రాంతాలను ధ్వంసం చేయడం ఈ ఆపరేషన్‌కు ప్రధాన బలంగా నిలిచింది. DRDO చైర్మన్ డా. సమీర్ వి. కామత్ ప్రకారం, 300 కి.మీ పరిధి గల అత్యాధునిక పినాకా Mk4 క్షిపణిని 2030 నాటికి సైన్యంలో ప్రవేశపెట్టేందుకు సన్నాహాలు జరుగుతున్నాయి. సింధూర్ తరహా ఆపరేషన్లు మళ్లీ అవసరమైతే, ఈ కొత్త వ్యవస్థ పాకిస్థాన్ కీలక ప్రాంతాలపై భారీ ఒత్తిడిని సృష్టించగలదని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు.2025 ఏప్రిల్‌లో పహల్గామ్‌లో జరిగిన ఉగ్రదాడిలో 26 మంది ప్రాణాలు కోల్పోవడంతో, భారత్ మే 7-8 తేదీల మధ్య రాత్రి పాకిస్థాన్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్ మరియు పంజాబ్ ప్రావిన్స్‌లలోని తొమ్మిది ప్రధాన ఉగ్ర శిబిరాలను లక్ష్యంగా చేసుకుని దాడులు ప్రారంభించింది. పినాకా Mk-3 రాకెట్లతో పాటు బ్రహ్మోస్ క్షిపణులు, రాఫెల్ యుద్ధవిమానాలు, స్మెర్చ్ రాకెట్లు కలిసి 24 టార్గెట్లను చిత్తు చేశాయి. ఒక్క బ్యాటరీ కేవలం 44 సెకన్లలో 72 రాకెట్లు ప్రయోగించగలగడం వల్ల దాడి వ్యాప్తి 1,000 x 800 మీటర్ల పరిధిని పూర్తిగా కవర్ చేసింది. ఈ దాడిలో మురిడ్కే, సియాల్‌కోట్, జకోబాబాద్ శిబిరాలు పూర్తిగా కూలిపోయి, IC-814 హైజాకింగ్ మరియు పుల్వామా దాడి నేపథ్యంలోని కీలక ఉగ్రవాదులు సహా 100 మందికి పైగా హతమయ్యారు. పాకిస్థాన్ ప్రతీకారంగా శ్రీనగర్, జమ్మూ, పఠాన్‌కోట్ దిశగా డ్రోన్లు, క్షిపణులు పంపినా, భారత S-400 వ్యవస్థ, కౌంటర్-డ్రోన్ గ్రిడ్ మరియు పినాకా రాకెట్లు కలిసి వాటిని సమర్థవంతంగా అడ్డుకున్నాయి. పెద్ద ప్రాణనష్టం ఏదీ జరగకపోయినా, ఈ సంఘటన తర్వాత భారత్ సింధు జల ఒప్పందాన్ని నిలిపివేసింది.1986లో DRDO రూపొందించిన పినాకా వ్యవస్థ మొదట రష్యన్ గ్రాడ్–స్మెర్చ్ రాకెట్ వ్యవస్థలకు ప్రత్యామ్నాయంగా వచ్చింది. 1999 కార్గిల్ యుద్ధంలో ఇది మొదటిసారి ఉపయోగించబడగా, పాక్ బంకర్లను భారీగా ధ్వంసం చేసి భారత సైన్యానికి కీలక అస్త్రంగా నిలిచింది. ప్రస్తుతం సైన్యంలో నాలుగు రెజిమెంట్లు కాగా, 2030 నాటికి వాటిని 22కి విస్తరించాలన్న ప్రణాళిక ఉంది.ఈ పునర్నిర్మిత వ్యవస్థలోని పినాకా Mk4 మరింత శక్తివంతమైన, దీర్ఘశ్రేణి ‘గేమ్ ఛేంజర్’గా పరిగణించబడుతోంది. ఘన ఇంధనంతో నడిచే ఈ క్షిపణి 300 కి.మీ వరకు దాడులు చేయగలదు. క్వాసీ-బాలిస్టిక్ ఫ్లైట్ పథం కారణంగా HQ-9 వంటి శత్రు రక్షణ వ్యవస్థలను తప్పించుకునే సామర్థ్యం ఉంది. GPS, INS, యాక్టివ్ రాడార్ ఆధారంగా పనిచేసే ట్రిపుల్ గైడెన్స్ వ్యవస్థ వల్ల GPS జామింగ్ జరిగినా CEP కేవలం 2 మీటర్లే. ఒక రెజిమెంట్ 216 రాకెట్లు ఒకేసారి ప్రయోగించి పెద్ద ఎయిర్‌బేస్‌లను కూడా నిర్వీర్యం చేయగలదు. క్లస్టర్ మునిషన్, యాంటీ-డ్రోన్ వార్‌హెడ్‌లు వంటి పేలోడ్‌లు జత చేయవచ్చు. బ్రహ్మోస్‌తో పోలిస్తే దీని ఖర్చు నాలుగో వంతు మాత్రమే అయినప్పటికీ దాడి సామర్థ్యం ఎంతో ఎక్కువ. RAND అధ్యయనాల ప్రకారం Mk4 ప్రవేశంతో భారత డీప్-స్ట్రైక్ శక్తి మూడు రెట్లు పెరుగుతుంది.ఈ క్షిపణి వినియోగం చైనా సరిహద్దు వెంట ఉన్న టిబెట్ ఎయిర్‌బేస్‌లు, పాకిస్థాన్ LOC ప్రాంతంలోని వ్యూహాత్మక లాజిస్టిక్స్, అండమాన్‌లో మొహరించి శత్రు నౌకాదళ కార్యకలాపాలను అణచివేయడం వంటి కీలక రంగాల్లో విస్తృత ప్రభావాన్ని చూపగలదు. అంతేకాక, ఫ్రాన్స్ సహా అనేక దేశాలు దీని ఎగుమతిపై ఆసక్తి వ్యక్తం చేస్తుండటం పినాకా వ్యవస్థకు అంతర్జాతీయ గుర్తింపు పెరుగుతోందని సూచిస్తోంది.