నేపాల్‌లో జెన్ Z తిరుగుబాటు.. కార్కి పాలిటికా మళ్లీ రగిలిందా?

నేపాల్‌లో జెన్ Z యువత ఆధ్వర్యంలో మొదలైన నిరసనలు ప్రభుత్వాన్ని కూల్చి, మాజీ ముఖ్య న్యాయమూర్తి సుశీలా కార్కిని తాత్కాలిక ప్రధానమంత్రిగా నియమించినా, శాంతి కేవలం తాత్కాలికమని నిరూపితమైంది. సెప్టెంబర్ 2025లో మొదలైన ఈ తిరుగుబాటు, సోషల్ మీడియా బ్యాన్‌తో ప్రారంభమై, దేశవ్యాప్త హింసకు దారితీసింది. 51 మంది మరణాలు, 1,300 మందికి పైగా గాయాలు, జైళ్ల నుంచి 12,500 మంది కొట్టుకొచ్చారు. ఈ నిరసనలు శాంతించాయని అనుకున్నారు కానీ, కొత్త పోరాటాలు మొదలయ్యాయి. యువత ఈ రెచ్చగోట్లకు కారణాలు ఏమిటి? దీని వెనుక దాగిన కారణాలు, నేపాలీల ఆక్రోశాన్ని ఈ కథలో తెలుసుకుందాం.
కార్కి పదవి స్వీకరణ తర్వాత, ఆమె తొలి నిర్ణయాలు నిరసకులను ఆకట్టుకున్నాయి. జెన్ Z నిరసనల్లో మరణించిన 21 మంది యువకుల కుటుంబాలకు నష్టపరిహారం ప్రకటించారు, వారిని అమరవీరులుగా గుర్తించారు. ఆమె కాథ్మండూలోని హాస్పిటల్‌లకు వెళ్లి గాయపడినవారిని కలిశారు. ఈ చర్యలు తాత్కాలిక శాంతిని తీసుకొచ్చాయి. సైన్యం కర్ఫ్యూ ఎత్తివేసింది, ఎయిర్‌పోర్టు పునఃప్రారంభమైంది. కానీ, యువత అసంతృప్తి తగ్గలేదు. డిస్కార్డ్ వంటి ప్లాట్‌ఫామ్‌లలో 1.45 లక్షల మంది చర్చలు జరిగి, కార్కిని ఎంపిక చేశారు. అయినా, పార్లమెంట్ డిస్సొల్వ్, ఎన్నికల త్వరగా నిర్వహణ వంటి డిమాండ్లు తీరలేదు. ఇదే కొత్త నిరసనలకు మూలం.
ఈ కొత్త నిరసనలకు ప్రధాన కారణాలు గత ప్రభుత్వం చేసిన దురాశలే. కేపీ శర్మా ఒలి ప్రభుత్వం 26 సోషల్ మీడియా యాప్‌లను బ్యాన్ చేయడం, దుర్నీతి ఆరోపణలు, రాజకీయ కుటుంబాల ఆడంబరాలు – ఇవి యువతను కోపంతో కలిగించాయి. దేశంలో ఆర్థిక సంక్షోభం, ఉపాధి లేకపోవడం, దుర్నీతి వ్యవస్థ – ఇవి యువత ఆగ్రహానికి బెటనవాసులు. ఒలి పదవి త్యజేసినా, పాత వ్యవస్థ మారలేదని యువత భావిస్తున్నారు. డిస్కార్డ్‌లో జరిగిన పోల్స్‌లో కార్కి ఎంపిక అయినా, పూర్తి సంస్కరణలు లేకపోవడం వల్ల మళ్లీ రోడ్లపై దిగారు. భారత్, చైనా వంటి పొరుగు దేశాలు ఈ అస్థిరతపై ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నాయి. సైన్యం ఇప్పటికీ కాథ్మండూలో పెట్రోలింగ్ చేస్తోంది.
నేపాలీలు ఈ నిరసనలు చేయడానికి మూల కారణం – యువతలో పెరిగిన అసంతృప్తి. జెన్ Z తరం, దేశ భవిష్యత్తును తమ చేతుల్లోకి తీసుకోవాలని కోరుకుంటోంది. దుర్నీతి బలహీనమైన ప్రభుత్వాలు, ఆర్థిక అసమానతలు – ఇవి వారిని రోగుల్లా మార్చాయి. "న్యూ నేపాల్" అనే నినాదంతో, వారు డిమాండ్ చేస్తున్నాయి: పార్లమెంట్ డిస్సొల్వ్, మార్చ్ 2026కి ఎన్నికలు, దుర్నీతి నిరోధక చట్టాలు. కార్కి వంటి నిజాయితీ మార్గంలో ఉన్నవారిని ఎంపిక చేయడం వారి ధైర్యానికి చిహ్నం. కానీ, హింసాత్మక ప్రతిస్పందనలు, లూటు, ఆయుధాలు – ఇవి సమస్యలను మరింత పెంచాయి. యువత "మా పోరాటం కొత్త నేపాల్ కోసమే" అంటోంది. ఈ తిరుగుబాటు దేశాన్ని మారుస్తుందా లేక మరిన్ని సంక్షోభాలకు దారితీస్తుందా? అది రానున్న రోజుల్లో తెలుస్తుంది.