టమాటాల నుంచి వైన్ తయారీ.. సర్కార్ సరికొత్త ప్లాన్

మన దేశంలో టమాటాలు పండించే రైతులకు ఉంటే అతివృష్టి లేకపోతే అనావృష్టి అనే పరిస్థితి ఉంటుంది. సీజన్‌లో టమాటాలకు ధరలేక రైతులు మార్కెట్లకు తీసుకువచ్చిన సరుకును రోడ్లపై పారబోస్తుండటం చూస్తూనే ఉంటాం. రూ.1, రూ.2 కే కిలో టమాటా పలకడంతో వాటిని పండించిన రైతులు తీవ్రంగా నష్టపోయి.. అప్పుల పాలై, ఆత్మహత్యలు చేసుకున్న ఘటనలు ఎన్నో ఉన్నాయి. ఇక మరోసారి టమాటాలు లేనపుడు కిలో రూ.200కు పైగా విక్రయించిన సందర్భాలు కూడా ప్రతీ సంవత్సరం మనకు కళ్లకు కనిపిస్తూనే ఉంటుంది. అయితే టమాటా ధరలను స్థిరంగా ఉంచేందుకు ప్రభుత్వాలు ఎన్ని చర్యలు చేపట్టినా అవి ఫలించడం లేదు. ఈ క్రమంలోనే టమాటాల నుంచి తయారు చేసే ఉత్పత్తుల కోసం ప్రభుత్వం కొంతమంది ఔత్సాహికులకు ప్రాజెక్టులు అప్పగిస్తోంది. టమాటాల నుంచి రకరకాల పదార్థాలను తయారు చేయడం వల్ల అటు రైతులకు నష్టం జరగకుండా.. ఇటు మార్కెట్లలో వాటి ధరలు స్థిరంగా ఉంచేలా చేస్తోంది.

టమాటా వ్యర్థాలను ఉపయోగించి పురుగు మందులు, రంగు పదార్థాలు, వైన్‌ను ఉత్పత్తి చేసే మార్గాలను కనుగొన్న ఆవిష్కర్తలు.. 2023 జూన్ 30వ తేదీన టమాటా గ్రాండ్ ఛాలెంజ్‌ను ప్రారంభించారు. ఇప్పుడు ఈ టమాటా గ్రాండ్ ఛాలెంజ్.. కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలోని డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ కన్జ్యూమర్ అఫైర్స్‌ను బాగా ఆకర్షించింది. ఇందులో భాగంగానే టమాటాలు, వాటి వ్యర్థాల నుంచి తయారు చేసే ఉత్పత్తుల కోసం డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ కన్జ్యూమర్ అఫైర్స్‌ ఇన్నోవేటర్ల నుంచి దరఖాస్తులు ఆహ్వానించింది. ఇందులో భాగంగానే మొత్తం 1376 అప్లికేషన్లు రాగా.. తాజాగా 28 మందితో కూడిన ఇన్నోవేటర్ల జాబితాను సిద్ధం చేసింది.

కన్జ్యూమర్ అఫైర్స్ సెక్రటరీ నిధి ఖారే.. శుక్రవారం ఈ 28 మంది ఇన్నోవేటర్ల జాబితాను ప్రకటించారు. ఇందులో భాగంగానే టమాటా సప్లై చైన్‌లో భాగంగా ఎదురయ్యే సమస్యలను వీళ్లు గుర్తించాల్సి ఉంటుంది. అంతేకాకుండా పంట కోసిన తర్వాత వచ్చే నష్టాలను తగ్గించేందుకు తీసుకోవాల్సిన చర్యలు, ఎక్కువగా ఉన్న టమాటాలను నిల్వ ఉంచేందుకు పరిష్కారాలు కనుగొనాల్సి ఉంటుంది. మొత్తం 28 మంది ఇన్నోవేటర్లకు ఇందుకోసం నిధులను కూడా అందించనున్నట్లు నిధి ఖారే తెలిపారు. టమాటాల నుంచి వైన్ తయారు చేయడం అనేది చాలా వినూత్నమైన ఆలోచన అని ఆమె పేర్కొన్నారు. దీంతోపాటు మిగితా ప్రక్రియలతో టమాటా వేస్టేజ్‌ను తగ్గించి.. సప్లై చైన్‌ను మరింత మెరుగుపరిచే అవకాశాలు ఉంటాయని తెలిపారు. వీటి వల్ల రైతులుకు ప్రయోజనం అని.. ధరలు పడిపోయినప్పుడు వారు టమాటాలను పారబోయాల్సిన అవసరం లేదని పేర్కొన్నారు.

ఇక టమాటా వ్యర్థాల నుంచి బయో పెస్టిసైడ్స్‌ను తయారు చేయడం వల్ల వ్యర్థాలు వృథాగా పోవడమే కాకుండా రైతులకు కూడా మంచి ఎరువుల్లాగా పనిచేస్తుందని నిపుణులు పేర్కొంటున్నారు. దీని వల్ల కోల్డ్ స్టోరేజీ టెక్నాలజీలో మరింత పురోగతి సాధించవచ్చని.. టమాటాల నిల్వ ఉంచే కాలాన్ని మరింత పొడిగించవచ్చని చెబుతున్నారు. ఇక ఈ అన్ని ప్రాజెక్ట్‌లు తక్కువ ఖర్చుతో కూడుకున్నవని.. అయితే ఈ ప్రాజెక్ట్ అవసరాలను బట్టి ఒక్కో ఇన్నోవేటర్‌కు రూ.2 లక్షల నుంచి రూ.5 లక్షల వరకు నిధులు అందించినట్లు సంబంధిత వర్గాలు పేర్కొన్నాయి.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా టమాటాను ఉత్పత్తి చేసే రెండో దేశంగా భారత్ నిలిచింది. అయితే పండించిన టమాటాకు ధర రాక.. వాటిని ఉపయోగించే పరిస్థితులు లేకపోవడంతో చాలా వరకు వృథా అవుతోంది. అయితే ప్రతీ ఏడాది పొలాల్లో పండించిన దగ్గరి నుంచి వినియోగదారుడి వరకు30 నుంచి 35 శాతం టమాటాలు వృథా పోతున్నాయని తేలింది. అంతేకాకుండా టమాటా ధర స్థిరంగా ఉండకపోవడం కూడా తీవ్ర సమస్యగా మారింది. డిమాండ్‌కు సరిపడా టమాటా మార్కెట్లోకి రాకపోవడం, వాతావరణ పరిస్థితుల కారణంగా టమాటా ధరలు భారీగా పెరుగుతూ ఉంటాయి.

డిసెంబర్ నుంచి మార్చ్ వరకు భారీగా పంట చేతికి రావడంతో టమాటా ధరలు భారీగా పడిపోతూ ఉంటాయి. ఇక జులై నుంచి నవంబర్ వరకు టమాటా పంటను తక్కువగా పండిస్తారు కాబట్టి.. అప్పుడు ధరలు ఆకాశాన్నంటేలా ఉంటాయి. ఈ నేపథ్యంలోనే భారత మార్కెట్లో టమాటా ధరలను స్థిరంగా ఉంచడానికి.. ఏడాది మొత్తం వినియోగదారులకు అందుబాటులోకి ఉంచేందుకు.. రైతులకు సరైన ధర అందేలా చూసేందుకు టమాటా గ్రాండ్ ఛాలెంజ్‌ను ప్రారంభించారు.