ఐటీఆర్ 1,2,3లో.. ఏ ఫామ్ ఫైల్ చేస్తే 'రీఫండ్' త్వరగా వస్తుంది

గత ఆర్థిక ఏడాది 2024-25 (మదింపు సంవత్సరం 2025-26)కి సంబంధించి ఇప్పటికే 2 కోట్లకుపైగా ఐటీ రిటర్నులు ఫైల్ అయినట్లు సమాచారం. వారంతా తమ రీఫండ్ కోసం ఎదురు చూస్తున్నారు. 90 శాతానికిపైగా రిటర్నులను ప్రాసెస్ చేసింది. కొద్ది మందికి ఐటీఆర్ ఫైల్ చేసిన గంటల వ్యవధిలోనే రీఫండ్ జారీ చేసినట్లు తెలుస్తోంది. అయితే, ఇంకా చాలా మందికి రీఫండ్ అందలేదు. ఐటీ రిటర్నులు ఫైల్ చేయడానికి ఐటీఆర్-1, ఐటీఆర్-2, ఐటీఆర్-3 ఫామ్స్ ఎక్కువగా ఎంచుకుంటారు. మీరు కూడా ఐటీఆర్ 1, 2, 3 ఎంచుకుని ఉంటే ఇప్పటికీ ఇంకా మీకు రీఫండ్ వచ్చి ఉండకపోవచ్చు. అలాగే ఐటీఆర్ వెరిఫై చేసిన వారికి మాత్రమే రీఫండ్ వస్తుందని గమనించాలి.

ఐటీఆర్ ఫామ్, డిడక్షన్లు, మినహాయింపులు వంటి అంశాల ఆధారంగా ఇన్‌కమ్ ట్యాక్స్ రిటర్నుల ప్రాసెసింగ్‌కు సమయం పడుతుంది. ఆదాయపు పన్ను చెల్లింపుదారుల్లో వేతనం, ఒకే ఇల్లు ఉండి ఇతర ఆదాయం వచ్చినా వార్షిక ఆదాయం మొత్తం రూ.50 లక్షలలోపు ఉన్నట్లయితే ఐటీఆర్-1 ఫామ్ ఫైల్ చేయాలి. ఐటీఆర్-1 ఫామ్ చాలా సింపుల్‌గా ఉంటుంది. అందుకే ఈ ఫామ్ ఫైల్ చేస్తే వేగంగా ప్రాసెసింగ్ పూర్తవుతుందని ట్యాక్స్ విభాగం అధికారులు చెబుతున్నారు. ఐటీఆర్-2, ఐటీఆర్-3 ఫారాలు క్లిష్టంగా ఉంటాయి. వాటి ప్రాసెస్‌కి ఎక్కువ సమయం పడుతుంది. వ్యాపారస్తులు, వృత్తి నిపుణులు ఐటీఆర్-3 ఫామ్ ఎంచుకుంటారు. వారి ఆదాయ, వ్యయాల వివరాలు చాలా క్లిష్టంగా ఉంటాయి.

 ఐటీఆర్-1 ప్రొసీజర్ సులభంగా ఉంటుంది. ఫామ్ 16 ఉపయోగించి ట్యాక్స్ రిటర్నులు ఫైల్ చేసినట్లయితే10 రోజుల్లో ప్రాసెసింగ్ పూర్తై 15 రోజుల్లోగా రీఫండ్ రిలీజ్ అవుతుంది. ఇక ఐటీఆర్-2లో క్యాపిటల్ గెయిన్స్ వంటివి ఉంటాయి. అందుకే అదనపు వెరిఫికేషన్ అవసరమవుతుంది. ప్రాసెసింగ్ చేసేందుకు 20-45 రోజుల సమయం పడుతుంది. అంతకంటే ఎక్కువ టైం సైతం పట్టవచ్చు. ఐటీఆర్- 3 ప్రాసెసింగ్‌ మరింత ఆలస్యమవుతుంది. దీనికి 30 నుంచి 60 రోజుల వరకు సమయం పట్టొచ్చు. ప్రాసెసింగ్ పూర్తయితేనే రీఫండ్ వస్తుంది. అంటే ఐటీఆర్ 1 ఫైల్ చేసిన వారికి వేగంగా రీఫండ్ వచ్చేందుకు అవకాశం ఉంది.

రీఫండ్ ఆలస్యమైతే ఎలా?

ఐటీ శాఖ చెబుతోన్న సమయంలోపు రీఫండ్ అందకపోతే అప్రమత్తం కావాలి. ఐటీఆర్‌లో ఏవైనా పొరపాట్లు ఉన్నాయోమే చూసుకోవాలి. ఇ-మెయిల్, మెసేజ్‌లు చెక్ చేయాలి. సమస్య ఉన్నట్లయితే ట్యాక్స్ విభాగం మీకు సమచారం ఇస్తుంది. ఇ-పైలింగ్ పోర్టల్‌ ద్వారా రీఫండ్ స్టేటస్ తనిఖీ చేయవచ్చు.

ఇ-ఫైలింగ్ పోర్టల్‌లోకి వెళ్లాలి

యూజర్ ఐడీ, పాస్‌వర్డ్ సాయంతో లాగిన్ కావాలి.

ఇ-ఫైల్ సెక్షన్‌లోకి వెళ్లి ఇన్‌కమ్ ట్యాక్స్ రిటర్న్స్ విభాగంలో వ్యూ ఫైల్డ్ రిటర్న్స్ ఆప్షన్‌పై క్లిక్ చేయాలి.

మీరు ఏ సంవత్సరానికి సంబంధించిన రీఫండ్ తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నారో ఎంచుకోవాలి. రీఫండ్ ఎప్పుడు ఇష్యూ చేశారు? పాక్షికంగా సర్దుబాటు చేశారా? పూర్తి రీఫండ్ ఎప్పుడు సర్దుబాటు చేశారు? రీఫండ్ ఫెయిల్ అయిందా? అనే వివరాలన్నీ ఉంటాయి.

ఐటీ శాఖ రీఫండ్ జారీ షెడ్యూల్ చేసినా మీ ఖాతాలో జమ కానట్లయితే మీ అకౌంట్ ప్రీవాలిడేట్ చేయలేదని అర్థం చేసుకోవాలి. వెంటనే బ్యాంక్ ఖాతా ప్రీవాలిడేట్ పూర్తి చేయాలి.

బ్యాంక్ అకౌంట్, పాన్ కార్డులో పేరు మ్యాచ్ కాకపోవడమూ ఓ కారణం కావచ్చు.