ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు, విద్యా సంస్థల్లో రిజర్వేషన్లను 65 శాతానికి పెంచుతూ నితీశ్ కుమార్ సర్కారు తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని పాట్నా హైకోర్టు ఇటీవల రద్దు చేసిన విషయం తెలిసిందే. ఈ తీర్పుపై స్టే విధించాలన్న బిహార్ ప్రభుత్వం అభ్యర్ధనను సర్వోన్నత న్యాయస్థానం సోమవారం తిరస్కరించింది. రిజర్వేషన్లను పెంచుతూ ప్రవేశపెట్టిన తీర్మానానికి గతేడాది నవంబరులో బిహార్ అసెంబ్లీ ఏకగ్రీవంగా ఆమోదం తెలిపింది. అయితే, ఇది రాజ్యాంగ విరుద్దమని పట్నా హైకోర్టు జూన్ 20 తీర్పు వెలువరించింది. రాజ్యాంగం ప్రకారం రిజర్వేషన్లు 50 శాతానికి మించకూడదని ఇందిరా సాహ్వానీ కేసులో సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పును ఈ సందర్బంగా ప్రస్తావించింది. ‘ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు, విద్యా సంస్థల్లో రిజర్వేషన్లకు వ్యతిరేకంగా వివిధ వర్గాల జనాభా నిష్పత్తిపై రాష్ట్రం ముందుకు సాగింది’ అని హైకోర్టు అభిప్రాయపడింది.
గత ఏడాది రాష్ట్రవ్యాప్తంగా కుల గణన చేపట్టిన నితీశ్ సర్కారు.., వాటి ఆధారంగా ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీ, ఈబీసీల రిజర్వేషన్లను పెంచాలని నిర్ణయించింది. దీంతో గత ఏడాది నవంబరు 21న రిజర్వేషన్లను 50% నుంచి 65 శాతానికి పెంచుతూ గెజిట్ నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది. ఈడబ్ల్యూఎస్ రిజర్వేషన్లు 10 శాతంతో కలిపి రిజర్వేషన్లు 75 శాతానికి చేరాయి. ఇది, రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 14, 16లను రిజర్వేషన్ల పెంపు నిర్ణయం ఉల్లంఘిస్తోందని పలువురు హైకోర్టులో పిటిషన్లు వేశారు. ఈ పిటిషన్లపై విచారణ చేపట్టిన పాట్నా హైకోర్టు న్యాయమూర్తి జస్టిస్ కె.వినోద్ చంద్రన్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం.. ఇది చట్టం ముందు అందరూ సమానులే(ఆర్టికల్14), సమాన అవకాశాలు(ఆర్టికల్ 16) అనే రాజ్యాంగ నిబంధనలు ఉల్లంఘనేనని స్పష్టం చేసింది.
అయితే, తాము కులగణన ఆధారంగా రిజర్వేషన్లను పెంపుపై నిర్ణయం తీసుకున్నామనే వాదనను హైకోర్టు అంగీకరించలేదు. జనాభాలో కులాల శాతాన్ని బట్టి రిజర్వేషన్ పెంచలేదని, తగినంత ప్రాతినిధ్యం లభించని కులాలకు న్యాయం చేసేలా వాటిని పెంచామని ప్రభుత్వం వాదించింది. అయితే, దీనిని హైకోర్టు తిరస్కరించింది. పిటిషనర్ల వాదనలతో ఏకీభవించిన కోర్టు.. రాజ్యాంగ విరుద్ధమని స్పష్టం చేసింది. కాగా, బిహార్లో ఆర్జేడీతో కలిసి సర్కారు నడిపిన సమయంలో కులగణన చేపట్టిన నితీశ్ కుమార్.. ఈ తీర్మానం ఆమోదం పొందిన నెలరోజుల తర్వాతే తిరిగి ఎన్డీయే గూటికి చేరారు. ఈ నేపథ్యంలో రాజ్యాంగంలోని 9వ షెడ్యూల్ను సవరించాలని, ప్రస్తుతం నితీశ్ మద్దతుతోనే కేంద్ర ప్రభుత్వం నడుస్తున్నందున ఇది సాధ్యమేనని ప్రతిపక్ష ఆర్జేడీ అంటోది.