భారత రాజకీయాల్లో వారసత్వ పాలన.. ఒక సంచలన నివేదిక

భారత రాజకీయాల్లో వారసత్వ రాజకీయాలు లోతుగా పాతుకుపోయాయని అసోసియేషన్ ఫర్ డెమోక్రటిక్ రిఫార్మ్స్ (ఏడీఆర్) మరియు నేషనల్ ఎలక్షన్ వాచ్ విడుదల చేసిన ఒక సంచలన నివేదిక స్పష్టం చేసింది. దేశంలోని మొత్తం 5,204 మంది ప్రస్తుత ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలు, ఎమ్మెల్సీలలో 21 శాతం మంది, అనగా 1,107 మంది, వారసత్వ రాజకీయ నేపథ్యం కలిగి ఉన్నారని ఈ నివేదిక వెల్లడించింది. ఈ గణాంకాలు భారత ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలో కుటుంబ పాలన ఎంతగా నీడలా వ్యాపించిందో సూచిస్తున్నాయి. రాజకీయ పార్టీలు తమ కుటుంబ సభ్యులకు అవకాశాలను కట్టబెట్టడం ద్వారా ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తిని అడ్డుకుంటున్నాయని విమర్శలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి.
వారసత్వ రాజకీయాలు ప్రధానంగా రాజకీయ కుటుంబాల నుండి వచ్చిన వ్యక్తులు ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడం ద్వారా వెలుగులోకి వస్తాయి. ఈ నివేదిక ప్రకారం, కొన్ని రాష్ట్రాల్లో ఈ ధోరణి మరింత బలంగా కనిపిస్తుంది. ఉదాహరణకు, ఆంధ్రప్రదేశ్, తమిళనాడు, బీహార్ వంటి రాష్ట్రాల్లో కుటుంబ రాజకీయ నీడ చాలా గాఢంగా ఉంది. ఈ రాష్ట్రాల్లోని పలు నాయకులు తమ పిల్లలు, బంధువులు లేదా ఇతర సన్నిహితులకు రాజకీయ అవకాశాలను అందిస్తూ, అధికారాన్ని కుటుంబ సభ్యుల మధ్య పంచుకుంటున్నారు. ఈ విధానం కొత్త నాయకత్వానికి, ముఖ్యంగా సామాన్య ప్రజల నుండి ఉద్భవించే నాయకులకు అవకాశాలను తగ్గిస్తోంది.
ఈ నివేదిక రాజకీయ పార్టీలలో వారసత్వ రాజకీయాల ప్రభావాన్ని కూడా విశ్లేషించింది. కాంగ్రెస్, బీజేపీ, సమాజ్‌వాదీ పార్టీ, డీఎంకే వంటి జాతీయ, ప్రాంతీయ పార్టీల్లో కుటుంబ రాజకీయాలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. ఈ పార్టీలలో అనేక మంది నాయకులు తమ కుటుంబ సభ్యులను రాజకీయ వారసులుగా ప్రోత్సహిస్తున్నారు, దీనివల్ల రాజకీయ అవకాశాలు కొద్దిమంది చేతుల్లోనే కేంద్రీకృతమవుతున్నాయి. ఈ ధోరణి ప్రజాస్వామ్యంలో సమాన అవకాశాల సూత్రానికి విరుద్ధంగా ఉందని ఏడీఆర్ హెచ్చరించింది. రాజకీయ పార్టీలు ఈ విధానాన్ని పునరాలోచించి, మెరిట్ ఆధారంగా నాయకులను ప్రోత్సహించాలని నివేదిక సూచించింది.
ఈ నివేదిక ప్రజాస్వామ్య సంస్కరణల అవసరాన్ని గుర్తు చేస్తోంది. వారసత్వ రాజకీయాలు ప్రజాస్వామ్య విలువలను బలహీనపరుస్తాయని, రాజకీయ వ్యవస్థలో సమానత్వం, పారదర్శకతను పెంపొందించేందుకు చర్యలు తీసుకోవాలని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ప్రజలు కూడా ఓటు వేసే సమయంలో కుటుంబ రాజకీయ నేపథ్యం ఉన్న అభ్యర్థులను ఎన్నుకునే ముందు ఆలోచించాలని ఏడీఆర్ సూచిస్తోంది. రాజకీయ వ్యవస్థలో కొత్త నాయకత్వానికి అవకాశం కల్పించడం ద్వారా మాత్రమే భారత ప్రజాస్వామ్యం మరింత బలోపేతం అవుతుందని ఈ నివేదిక నొక్కి చెబుతోంది.