ప్రసవం తర్వాత మూత్ర నియంత్రణ సమస్య.. కారణాలు మరియు పరిష్కారాలు

ప్రసవం తర్వాత మహిళల శరీరంలో అనేక మార్పులు చోటుచేసుకుంటాయి. అందులో ముఖ్యమైనది నవ్వినా, తుమ్మినా లేదా దగ్గినా తెలియకుండానే మూత్రం లీక్ అవ్వడం. దీనిని వైద్య పరిభాషలో స్ట్రెస్ ఇంకొంటినెన్స్ అంటారు. గర్భధారణ సమయంలో పెరిగే బరువు మరియు ప్రసవ వేదన వల్ల పెల్విక్ ఫ్లోర్ కండరాలు బలహీనపడటం వల్ల ఈ పరిస్థితి తలెత్తుతుంది. ఇది కేవలం శారీరక సమస్య మాత్రమే కాదు, మానసికంగా కూడా మహిళలను ఇబ్బందికి గురి చేస్తుంది.
సాధారణంగా గర్భధారణ సమయంలో విడుదలయ్యే హార్మోన్లు శరీరంలోని కండరాలను, టిష్యూలను (కణజాలాలను) వదులుగా చేస్తాయి. డెలివరీ సమయంలో శిశువు బయటకు రావడానికి ఈ మార్పు అవసరమైనప్పటికీ, బ్లాడర్ (మూత్రాశయం) గోడకు సపోర్ట్‌గా ఉండే టిష్యూల లాక్సిటీ పెరిగిపోతుంది. దీనివల్ల మూత్రాశయంపై స్వల్ప ఒత్తిడి పడినా అది నియంత్రణ కోల్పోతుంది. ముఖ్యంగా బరువులు ఎత్తినప్పుడు లేదా మెట్లు ఎక్కినప్పుడు కూడా ఈ లీకేజీ సమస్య అధికంగా కనిపిస్తుంటుంది.
చాలా సందర్భాల్లో ప్రసవం జరిగిన కొన్ని వారాల తర్వాత శరీరం తిరిగి కోలుకున్నాక ఈ సమస్య దానంతట అదే తగ్గిపోతుంది. ఒకవేళ కొన్ని నెలల తర్వాత కూడా సమస్య కొనసాగుతుంటే, ఇంట్లోనే సులభంగా చేసుకునే 'కెగెల్ వ్యాయామాలు' (Kegel Exercises) అద్భుతంగా పనిచేస్తాయి. ఇవి పెల్విక్ ఫ్లోర్ కండరాలను బలోపేతం చేసి, మూత్రాశయంపై పట్టు సాధించేలా చేస్తాయి. క్రమం తప్పకుండా ఈ వ్యాయామాలు చేయడం వల్ల చాలా మందిలో శస్త్రచికిత్స అవసరం లేకుండానే కోలుకునే అవకాశం ఉంటుంది.
ఒకవేళ వ్యాయామాలు చేసినా, తగినంత సమయం గడిచినా సమస్య తగ్గకపోతే ఏమాత్రం సంకోచించకుండా గైనకాలజిస్ట్‌ను సంప్రదించాలి. ఆధునిక వైద్యంలో దీనికి ఫిజియోథెరపీతో పాటు అవసరమైతే చిన్నపాటి సర్జికల్ విధానాల ద్వారా శాశ్వత పరిష్కారం లభిస్తుంది. ఆహారపు అలవాట్లలో మార్పులు చేసుకోవడం, బరువు అదుపులో ఉంచుకోవడం మరియు కెఫీన్ వంటి పదార్థాలను తగ్గించడం ద్వారా కూడా మూత్రాశయ ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుచుకోవచ్చు.