రిజర్వేషన్లలో ట్రిపుల్ టెస్ట్ ప్రాధాన్యత.. తెలంగాణ కేసులో సుప్రీంకోర్టు మార్గదర్శకాలు కీలకం

తెలంగాణ (టీజీ) రాష్ట్రంలో స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల్లో బీసీ (BC) రిజర్వేషన్లకు సంబంధించి జరిగిన న్యాయ విచారణలో ట్రిపుల్ టెస్ట్ (Triple Test) అంశం మరోసారి చర్చనీయాంశమైంది. ఈ విచారణ సందర్భంగా పిటిషనర్ల తరఫు న్యాయవాదులు ఈ కీలక అంశాన్ని కోర్టు దృష్టికి తీసుకువచ్చారు. స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల్లో వెనుకబడిన తరగతులకు (ఓబీసీ) రిజర్వేషన్లు కల్పించే ప్రక్రియలో పాటించాల్సిన విధివిధానాలను సుప్రీంకోర్టు ఇప్పటికే స్పష్టం చేసింది. ఈ నేపథ్యంలో, రిజర్వేషన్ల ప్రక్రియలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు పాటించాల్సిన రాజ్యాంగబద్ధమైన విధానాన్ని ట్రిపుల్ టెస్ట్ సూచిస్తుంది.
ట్రిపుల్ టెస్ట్ విధానాన్ని సుప్రీంకోర్టు 2021లో 'వికాస్ కిషన్‌రావ్ గవాలీ వర్సెస్ స్టేట్ ఆఫ్ మహారాష్ట్ర (MH), ఇతరులు' కేసుల్లో స్పష్టంగా నిర్దేశించింది. ఈ మార్గదర్శకాల ప్రకారం, స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల్లో రిజర్వేషన్లు కల్పించాలంటే మూడు ప్రధాన షరతులను తప్పనిసరిగా నెరవేర్చాలి. అందులో మొదటిది, ఆయా వర్గాల వెనుకబాటుతనాన్ని నిరూపించడానికి ఒక ప్రత్యేక కమిషన్ను ఏర్పాటు చేయాలి. ఈ కమిషన్ కేవలం ఆయా వర్గాల స్థితిగతులను, రాజకీయ వెనుకబాటుతనాన్ని నిర్ధారించే నివేదికను ప్రభుత్వానికి సమర్పించాలి.
ట్రిపుల్ టెస్ట్‌లో రెండో ముఖ్యమైన షరతు, కమిషన్ సమర్పించిన డేటా (Data) లేదా నివేదిక ఆధారంగా రిజర్వేషన్ల శాతం (Percentage) నిర్ణయించాలి. కేవలం అంచనాలపై కాకుండా, శాస్త్రీయంగా మరియు కచ్చితమైన సమాచారం ఆధారంగానే రిజర్వేషన్ల పరిమితిని నిర్ణయించాలి. ఈ నిబంధన రిజర్వేషన్ల కేటాయింపులో పారదర్శకతను, సమర్థతను పెంచేందుకు ఉద్దేశించబడింది. మూడవ మరియు అత్యంత కీలకమైన నిబంధన ఏమిటంటే, షెడ్యూల్డ్ కులాలు (SC), షెడ్యూల్డ్ తెగలు (ST) మరియు ఇతర వెనుకబడిన తరగతులు (OBC) అందరికీ కలిపి కల్పించే మొత్తం రిజర్వేషన్ల శాతం ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ 50 శాతాన్ని (50%) మించకూడదు. ఈ నిబంధన సమానత్వం మరియు ప్రాతినిధ్యం మధ్య రాజ్యాంగబద్ధమైన సమతుల్యతను కాపాడటానికి ఉద్దేశించబడింది.
తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని బీసీ రిజర్వేషన్ల కేసులో పిటిషనర్ల లాయర్లు ఈ ట్రిపుల్ టెస్ట్ మార్గదర్శకాలను ప్రస్తావించడం ద్వారా, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం రిజర్వేషన్ల కేటాయింపులో ఈ సుప్రీంకోర్టు సూచనలను పూర్తిగా పాటించిందా లేదా అనే దానిపై కోర్టు దృష్టి సారించేందుకు ఆస్కారం ఏర్పడింది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు కేవలం రిజర్వేషన్లు కల్పించడమే కాకుండా, రాజ్యాంగం మరియు సుప్రీంకోర్టు నిర్దేశించిన విధానాలను తప్పనిసరిగా అనుసరించాల్సిన బాధ్యతను ఈ ట్రిపుల్ టెస్ట్ నొక్కి చెబుతోంది. భవిష్యత్తులో స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలు సజావుగా, న్యాయబద్ధంగా జరిగేందుకు ఈ ట్రిపుల్ టెస్ట్ నిబంధనలు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు కీలకమైన రోడ్‌మ్యాప్‌గా నిలవనున్నాయి.