గ్రామ పంచాయతీలకు నిధుల మూలాలు.. ఒక అవలోకనం

గ్రామ పంచాయతీలు గ్రామీణ అభివృద్ధికి ముఖ్యమైన స్థానిక సంస్థలు. ఈ పంచాయతీలకు నిధులు ప్రధానంగా కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల నుంచి గ్రాంట్ల రూపంలో వస్తాయి. ప్రస్తుతం 15వ ఆర్థిక సంఘం (2021-26 కాలం) సిఫారసుల ప్రకారం కేంద్రం నుంచి అన్‌టైడ్ మరియు టైడ్ గ్రాంట్లు అందుతున్నాయి. ఈ నిధులు జనాభా, ఇతర ప్రమాణాల ఆధారంగా గ్రామ పంచాయతీల ఖాతాల్లో నేరుగా జమ చేయబడతాయి. ఇవి స్థానిక అవసరాలకు అనుగుణంగా ఉపయోగించే అవకాశం కల్పిస్తాయి.
కేంద్ర ప్రభుత్వం నుంచి వచ్చే నిధుల్లో ప్రత్యేక పథకాలకు కేటాయింపులు ముఖ్యమైనవి. ఉదాహరణకు, మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGS), జల్ జీవన్ మిషన్ వంటి తాగునీటి పథకాలు, స్వచ్ఛ్ భారత్ మిషన్ కింద మరుగుదొడ్ల నిర్మాణం, పాఠశాలల అభివృద్ధి వంటి కార్యక్రమాలకు ప్రత్యేక గ్రాంట్లు విడుదలవుతాయి. ఇవి టైడ్ గ్రాంట్లుగా నిర్దిష్ట లక్ష్యాలకు మాత్రమే వినియోగించబడతాయి. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు కూడా స్టేట్ ఫైనాన్స్ కమిషన్ సిఫారసుల ఆధారంగా నిధులు కేటాయిస్తాయి.
అయితే, గ్రామ పంచాయతీలు తమ స్వంత ఆదాయ వనరులను కూడా పెంపొందించుకోవచ్చు. ఇందులో ఇంటి పన్ను, కుళాయి కనెక్షన్ల పన్ను, మార్కెట్ ఫీజులు, చెరువులు లేదా ఆస్తుల వేలం ద్వారా వచ్చే ఆదాయం ఉంటుంది. ఇవి పంచాయతీలకు స్వతంత్రంగా నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి సహాయపడతాయి. కానీ చాలా పంచాయతీలు ఈ వనరులను పూర్తిగా ఉపయోగించుకోవడం లేదు, దీంతో గ్రాంట్లపైనే ఆధారపడుతున్నాయి.
మొత్తంగా, గ్రామ పంచాయతీల నిధులు గ్రాంట్లు మరియు స్వంత ఆదాయం కలయికపై ఆధారపడి ఉంటాయి. ఇవి స్థానిక అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు, పరిశుభ్రత, తాగునీరు, రోడ్లు వంటి మౌలిక సదుపాయాలకు ఉపయోగపడతాయి. భవిష్యత్తులో స్వంత ఆదాయాన్ని పెంచడం ద్వారా పంచాయతీలు మరింత స్వతంత్రంగా పనిచేయగలవు. ఇది గ్రామ స్వరాజ్యం లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి కీలకం.