‘మధ్యతరగతి హీరో’33 ఏళ్ల సుదీర్థ పార్లమెంటరీ ప్రస్థానానికి నేటితో తెర

రాజ్యసభ నుంచి మొత్తం 54 మంది సభ్యులు పదవీ విరమణ చేస్తుండగా.. వీరిలో మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్‌ (91)తోపాటు 9 మంది కేంద్ర మంత్రులు కూడా ఉన్నారు. వీరిలో కొందరు ప్రస్తుతం సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో పోటీ చేస్తున్నారు. రాజ్యసభ సభ్యుడిగా కాంగ్రెస్ సీనియర్ నేత డాక్టర్‌ మన్మోహన్‌సింగ్‌ 33 ఏళ్ల సుదీర్ఘ పార్లమెంటరీ ప్రస్థానం బుధవారంతో ముగియనుంది. పలు సాహసోపేత సంస్కరణలతో దేశ ఆర్ధిక వ్యవస్థను గాడిలో పెట్టిన మన్మోహన్‌ 1991 అక్టోబరులో మొదటిసారిగా రాజ్యసభకు ఎన్నికయ్యారు. 1991 నుంచి 1996 వరకు పీవీ నరసింహారావు క్యాబినెట్‌లో ఆర్థికమంత్రిగా పనిచేశారు. ఆ సమయంలో ఆర్ధిక సంస్కరణలకు నాంది పలికారు. అనంతరం 2004 నుంచి 2014 వరకు పదేళ్లపాటు యూపీయే హయాంలో దేశ ప్రధానిగా సేవలందించారు.

మన్మోహన్‌ పదవీకాలం ముగియటంతో ఆయన స్థానంలో ఇటీవల రాజస్థాన్‌ నుంచి రాజ్యసభకు ఎన్నికైన కాంగ్రెస్‌ పార్టీ మాజీ అధ్యక్షురాలు సోనియాగాంధీ తొలిసారిగా ఎగువసభలో అడుగుపెట్టనున్నారు. రాజ్యసభ నుంచి పదవీవిరమణ చేస్తుండటంతో మన్మోహన్ సింగ్‌పై కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు మల్లికార్జున ఖర్గే ప్రశంసలు కురిపించారు. దేశానికి ఆయన చేసిన సేవలను కొనియాడారు. ఆయనను‘మధ్యతరగతి.. యువతకు ఆకాంక్షలకు హీరో’ అని కితాబిచ్చారు.

‘మీరు క్రియాశీల రాజకీయాల నుంచి విరమించుకున్నప్పటికీ వీలైనంత మేర మన దేశ పౌరులతో మాట్లాడట ద్వారా జాతికి జ్ఞానం, నైతిక దిక్సూచిగా ఉండాలని నేను ఆశిస్తున్నాను. మీకు శాంతి, ఆరోగ్యం, ఆనందాన్ని ఇవ్వాలని ఆ భగవంతున్ని కోరుకుంటున్నాను’ ఖర్గే తన లేఖను ఎక్స్‌లో పోస్ట్ చేశారు. ‘మీరు చేపట్టిన సంస్కరణల ప్రయోజన ఫలాలను ప్రస్తుత నాయకులు రాజకీయ పక్షపాతాల కారణంగా మీకు క్రెడిట్ ఇవ్వడానికి ఇష్టపడరు’ అని ఖర్గే వ్యాఖ్యానించారు.

‘చాలా కొద్ది మంది మాత్రమే మన దేశానికి మీ కంటే ఎక్కువ అంకితభావంతో సేవ చేశారని చెప్పగలరు.. మీలాంటి చాలా తక్కువ మంది మాత్రమే దేశం, ప్రజల కోసం చేయాల్సింది చేశారు.. మన్మోహన్ సింగ్ ఎల్లప్పుడూ మధ్యతరగతి, యువత ఆకాంక్షలకు ‘ప్రతినిధి’.. పారిశ్రామికవేత్తలు, వ్యవస్థాపకులకు నాయకుడు, మార్గదర్శకుడు, మీ ఆర్థిక విధానాల వల్ల పేదరికం నుంచి బయటపడగలిగిన పేదలందరికీ శ్రేయోభిలాషిగా ఉంటారు.’ అని ఖర్గే తన లేఖలో రాశారు.

‘పెద్ద పరిశ్రమలు, యువ పారిశ్రామికవేత్తలు, చిన్న వ్యాపారాలు, వేతన వర్గాలు, పేదలకు సమానంగా ప్రయోజనకరమైన ఆర్థిక విధానాలను అనుసరించడం సాధ్యమవుతుందని మీరు చూపించారు. పేదలు కూడా దేశాభివృద్ధిలో పాలుపంచుకోవచ్చని, అభివృద్ధి చెందగలరని మీరు చూపించారు. పేదరికం నుంచి బయటపడ్డారు.. ప్రధానిగా ఉన్న సమయంలో మీ విధానాల వల్లే ప్రపంచంలోనే అత్యధికంగా ఉన్న 27 కోట్ల మంది పేదలను భారతదేశం పేదరికం నుంచి బయటపడేసింది’ అని ఆయన అన్నారు.

మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వ హయాంలో ప్రారంభించిన మహాత్మాగాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం సంక్షోభ సమయాల్లో గ్రామీణ కార్మికులకు ఉపశమనం కలిగిస్తోందని ఖర్గే పేర్కొన్నారు. ‘ఈ పథకం ద్వారా వారు జీవనోపాధి పొందగలరని, ఆత్మగౌరవంతో జీవించగలరని భరోసా ఇచ్చినందుకు దేశం ముఖ్యంగా గ్రామీణ పేదలు మిమ్మల్ని ఎల్లప్పుడూ గుర్తుంచుకుంటారు’ అని ఆయన పేర్కొన్నారు.

ప్రధానమంత్రి పదవికి సింగ్ తెచ్చిన బలమైన గౌరవాన్ని దేశం కోల్పోతుందని ఖర్గే వ్యాఖ్యానించారు. ‘పార్లమెంటు ఇప్పుడు మీ జ్ఞానం, అనుభవాన్ని కోల్పోతుంది. మీ గౌరవప్రదమైన వ్యాఖ్యలు, మృదుస్వభావి ఇంకా రాజనీతిజ్ఞుడి లాంటి మాటలు ప్రస్తుత రాజకీయాలను సూచించే అబద్ధాలతో నిండిన పెద్ద గొంతులకు భిన్నంగా ఉంటాయి.. ప్రస్తుత రాజకీయ పరిస్థితుల్లో నిష్కపటమైన నాయకత్వానికి ‘అనైతికత’ని సమానం చేస్తున్నారు.. నోట్లరద్దుపై మీరు చేసిన ప్రసంగాన్ని ‘స్మారక నిర్వహణ వైఫల్యం’గానూ, ‘వ్యవస్థీకృత దోపిడీ, చట్టబద్ధమైన దోపిడీ’గానూ అభివర్ణించడం నాకు ఇప్పటికీ గుర్తుంది.. వ్యక్తిగతంగా లేకుండా విమర్శించడం సాధ్యమని మీరు నిరూపించారు. ప్రస్తుత ప్రభుత్వ అబద్ధాలను దేశం,ప్రజలు త్వరలో చూస్తారు. సూర్యచంద్రులను ఎలా దాచలేమో, నిజాన్ని కూడా దాచలేం.. ప్రజలు మీ మాటల ప్రాముఖ్యతను త్వరలోనే గుర్తిస్తారు’ అని ఖర్గే స్పష్టం చేశారు.