బ్యాంక్ మోసాల విలువ ఏడాదిలో రూ. 36,014 కోట్లు

ఆన్‌లైన్ మోసాలు, సైబర్ దాడులు రోజురోజుకు పెరిగిపోతున్న ఈ రోజుల్లో, మీ బ్యాంకు అకౌంట్.. అందులోని డబ్బులు.. ఎంత వరకు సురక్షితం? భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) విడుదల చేసిన లేటెస్ట్ రిపోర్ట్ మిమ్మల్ని షాక్‌కు గురిచేస్తుంది. గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో (2024-25) బ్యాంక్ సంబంధిత మోసాల విలువ అమాంతం పెరిగి రూ. 36,014 కోట్లకు చేరినట్లు ఆర్‌బీఐ ప్రకటించింది. ఇది 2023-24లో మోసాల విలువతో (రూ. 12,230 కోట్లు) పోలిస్తే దాదాపు 3 రెట్లు ఎక్కువ కావడం తీవ్ర ఆందోళన కలిగిస్తోంది. మరి ఈ మోసాలు ఎలా జరుగుతున్నాయి? మీ డబ్బును ఎలా కాపాడుకోవాలి? పూర్తి వివరాలు ఇక్కడ చూద్దాం.

ఆర్బీఐ ప్రకారం.. అంతకుముందు ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో (2023-24కి ముందు) నమోదైన 122 కేసులను (విలువ రూ. 18,674 కోట్లు) గత ఆర్థిక సంవత్సరం (2024-25) మోసాల విలువకు జతచేయడం వల్లే ఈ పెరుగుదల కనిపించింది. ముఖ్యంగా లోన్ అకౌంట్లు ఇంకా డిజిటల్ పేమెంట్లకు సంబంధించిన మోసాల్లో ఈ పెరుగుదల ఎక్కువగా ఉంది. అయితే, మొత్తం కేసుల సంఖ్య మాత్రం 36,060 నుంచి 

2024-25లో నమోదైన మోసాల కేసుల్లో సంఖ్యా పరంగా ప్రైవేటు రంగ బ్యాంకుల వాటానే 60 శాతంగా ఉంది. అంటే ఎక్కువ మోసాలు ప్రైవేటు బ్యాంకుల వినియోగదారుల ఖాతాల్లోనే జరిగాయన్నమాట. ఇక మోసాల విలువ పరంగా చూస్తే ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకుల వాటా అధికంగా అది కూడా ఏకంగా 71 శాతంగా ఉంది. అంటే, ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకుల్లో తక్కువ కేసులు నమోదైనప్పటికీ, వాటిలో భారీ మొత్తంలో మోసాలు జరిగాయని స్పష్టమవుతోంది. ఇది పెద్ద మొత్తంలో జరిగే మోసాలకు ప్రభుత్వ బ్యాంకులు లక్ష్యంగా మారుతున్నాయని సూచిస్తుంది.

ఎక్కువ వాటా దీనిదే..

ప్రైవేటు రంగ బ్యాంకుల్లో కార్డ్/ఇంటర్నెట్ మోసాల వాటా అధికంగా ఉండగా, ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకుల్లో రుణ ఖాతాలకు సంబంధించిన మోసాలు అధికంగా నమోదయ్యాయి.

రుణాలకు సంబంధించిన మోసాల సంఖ్య మొత్తం కేసుల్లో 33 శాతమే అయినా, విలువ పరంగా వీటి వాటా ఏకంగా 92 శాతం ఉండటం అత్యంత ఆందోళనకరం. అంటే, చిన్న సంఖ్యలో జరిగే రుణ మోసాలు బ్యాంకులకు భారీ నష్టాలను కలిగిస్తున్నాయి. ఈ మోసాల్లో పెద్ద కార్పొరేట్ రుణ ఎగవేతలు కూడా ఉండొచ్చు.

మొత్తం 23,953 మోసాల్లో కార్డ్, ఇంటర్నెట్ మోసాల సంఖ్య 13,516. మొత్తం మోసాల్లో ఇవే 56.5 శాతం. అయితే వీటి విలువ రుణ మోసాలతో పోలిస్తే తక్కువగా ఉంది. ఈ మోసాలు ఎక్కువగా వ్యక్తిగత ఖాతాదారులను లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి.

లక్ష రూపాయలు ఇంకా అంతకంటే ఎక్కువ మొత్తంలో జరిగిన మోసాలకు సంబంధించిన వాటినే ఈ నివేదికలో పొందుపరిచినట్లు ఆర్‌బీఐ తెలిపింది.

ఆర్‌బీఐ ప్రకారం, బ్యాంక్ మోసాలకు సంబంధించి, నేరస్థుల నుంచి రికవరీ చేస్తున్నందున, వాస్తవంగా నష్టపోయిన మొత్తం తగ్గుతున్నట్లు ఆర్‌బీఐ వివరించింది. భవిష్యత్తులో డిజిటల్ చెల్లింపుల మోసాలను తగ్గించేందుకు, ఆర్‌బీఐ ఒక కీలక ప్రతిపాదన చేసింది. బ్యాంక్‌లకు 'bank.in' ఇంకా బ్యాంకింగేతర ఆర్థిక సంస్థలకు (ఎన్‌బీఎఫ్‌సీ) 'fin.in' డొమైన్‌లు కేటాయించాలని ఆర్‌బీఐ ప్రతిపాదించింది. దీని ద్వారా నకిలీ వెబ్‌సైట్లు, ఫిషింగ్ దాడులను అరికట్టవచ్చని ఆర్‌బీఐ భావిస్తోంది. ఇది వినియోగదారులకు మరింత భద్రతను అందించడానికి తోడ్పడుతుంది. మొత్తంగా, బ్యాంకింగ్ మోసాలు అసాధారణంగా పెరిగిపోతున్న ఈ తరుణంలో, మీరు మరింత అప్రమత్తంగా ఉండాలి. తెలియని లింక్‌లను క్లిక్ చేయొద్దు, మీ వ్యక్తిగత బ్యాంకింగ్ వివరాలను ఎవరికీ షేర్ చేయొద్దు. మీ ఖాతా భద్రత మీ చేతుల్లోనే ఉంది.