బతుకమ్మ.. తెలంగాణ సంస్కృతికి ఒక రంగుల తోరణం

తెలంగాణలో ఏటా ఆశ్వయుజ మాసంలో దసరాకు ముందు తొమ్మిది రోజులపాటు జరిగే బతుకమ్మ పండుగ, ఆ ప్రాంత సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు అద్దం పడుతుంది. తెలంగాణ ప్రజల ఆత్మగా, వారి అస్థిత్వానికి ప్రతీకగా ఈ పండుగ నిలుస్తుంది. రంగురంగుల పూలను పేర్చి, బతుకమ్మను అమ్మవారి రూపంలో పూజించడం ఈ పండుగలో ప్రధాన అంశం. “బతుకమ్మ” అనే పదానికి “బతుకు అమ్మ” లేదా “జీవన దేవత” అనే లోతైన అర్థం ఉంది, ఇది ఈ పండుగ ప్రాముఖ్యతను తెలుపుతుంది. ఇది కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, తెలంగాణ మహిళలు ప్రకృతికి, జీవితానికి తమ కృతజ్ఞతను తెలిపే ఒక ఆధ్యాత్మిక వేడుక.
బతుకమ్మ పండుగ ముఖ్యంగా మహిళల పండుగగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ పండుగలో మహిళలు సాంప్రదాయ వస్త్రాలు ధరించి, తమ ఇంటి వద్ద సేకరించిన రంగురంగుల పూలతో బతుకమ్మను అందంగా అలంకరిస్తారు. గునుగు, తంగేడు, చామంతి వంటి పూలను జాగ్రత్తగా, ఒక క్రమ పద్ధతిలో పేర్చి పిరమిడ్ ఆకారంలో బతుకమ్మను తయారు చేస్తారు. ఇలా తయారు చేసిన బతుకమ్మలను సాయంత్రం అందరూ కలిసి ఇంటినుండి తీసుకెళ్లి చెరువులో నిమజ్జనం చేస్తారు. ఈ పూలతో తయారుచేసిన బతుకమ్మ నీటిలో కలిసిపోయి తిరిగి భూమిలోకి చేరి, వచ్చే ఏడాది కొత్త పూలు పూయడానికి సహాయపడుతుందన్న నమ్మకం బలంగా ఉంది.
తెలంగాణలో ప్రకృతికి ఉన్న ప్రాధాన్యతను బతుకమ్మ పండుగ చాటి చెబుతుంది. ఈ వేడుకలో బతుకమ్మ చుట్టూ చేరిన మహిళలు, బతుకమ్మ పాటలు పాడుతూ చప్పట్లు కొడుతూ నాట్యం చేస్తారు. ఈ పాటలు తరతరాలుగా వస్తున్న కథలను, తెలంగాణ ప్రజల జీవితాలను, వారి కష్టసుఖాలను, ఆనందాలను ప్రతిబింబిస్తాయి. ఈ పండుగ గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కూడా ప్రజలను ఒకచోట చేర్చి, వారి మధ్య ఐక్యతను పెంపొందిస్తుంది. ఇది కేవలం ఒక ఉత్సవం కాదు, తెలంగాణ గ్రామీణ జీవితం, వారి జీవనశైలికి ఒక నిలువుటద్దం.
ప్రస్తుతం బతుకమ్మ పండుగ కేవలం తెలంగాణలోనే కాకుండా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న తెలుగు ప్రజలందరినీ ఏకం చేస్తుంది. నగరాలు, పట్టణాల్లో ఈ పండుగను ఘనంగా నిర్వహించడం ద్వారా, యువత కూడా తమ సంస్కృతి, సంప్రదాయాల విలువను అర్థం చేసుకుంటున్నారు. ఈ పండుగ తెలంగాణ సంస్కృతిని, మహిళల ప్రాముఖ్యతను, ప్రకృతి పట్ల ఉన్న గౌరవాన్ని మనకు గుర్తుచేస్తుంది. బతుకమ్మ పండుగ తెలంగాణ సంస్కృతికి ఒక బ్రహ్మాండమైన ఉదాహరణ, ఇది ప్రజల హృదయాల్లో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయే ఒక గొప్ప వేడుక.