దేశవ్యాప్తంగా బుల్డోజర్ల జస్టిస్‌పై సుప్రీంకోర్టు సంచలన తీర్పు

ఉత్తర్ ప్రదేశ్‌లో బుల్డోజర్ల కూల్చివేతలపై సర్వోన్నత న్యాయస్థానం బుధవారం కీలక తీర్పు వెలువరించింది. క్రిమినల్ కేసుల్లో ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న నిందితుల ఇళ్లను కూల్చివేయడం సరికాదని పేర్కొంది. నిష్పాక్షిక విచారణ పూర్తికాకుండానే నిందితుడిని దోషిగా పరిగణించలేమని, అలాంటి వ్యక్తుల ఇళ్లను కూల్చివేయడం అధికార దుర్వినియోగమేనని, చట్టవిరుద్దమని స్పష్టం చేసింది. దోషిగా నిర్దారించినా చట్టం ప్రకారం శిక్ష ఉంటుంది తప్పా.. బుల్డోజర్లతో న్యాయం చేయలేమని వ్యాఖ్యానించింది. ఇళ్లను కూల్చివేయడం రాజ్యాంగం కల్పించిన ప్రాథమిక హక్కును కాలరాయడమేనని మండిపడింది. దేశవ్యాప్తంగా కూల్చివేతలపై మార్గదర్శకాలను విడుదల చేయనున్నట్టు తెలిపింది. ఈ మేరకు జస్టిస్ బీఆర్ గవాయ్, జస్టిస్ కేవీ విశ్వనాథన్ ధర్మాసనం తీర్పు చెప్పింది. నిబంధనలకు విరుద్ధంగా ఒక్క ఇల్లును కూల్చివేసినా అది రాజ్యాంగానికి విరుద్ధమని తేల్చిచెప్పింది.

న్యాయవ్యవస్థ పనిని కార్యనిర్వాహఖ విభాగం భర్తీ చేయలేదని, చట్టపరమైన ప్రక్రియ లేకుండా నిందితుడ్ని దోషిగా నిర్దారించలేమని వ్యాఖ్యానించింది. ‘ప్రతి కుటుంబానికి ఇల్లు ఉండాలనేది ఒక కల... ఎగ్జిక్యూటివ్‌ను ఆశ్రయం తీసుకోవడానికి అనుమతించాలా అనేది కోర్టు ముందున్న ముఖ్యమైన ప్రశ్న’ అని జస్టిస్ గవాయ్ అన్నారు. ‘ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వానికి చట్టబద్ధమైన పాలన పునాది... ఈ సమస్య నేర న్యాయ వ్యవస్థలో న్యాయానికి సంబంధించింది.. చట్టపరమైన ప్రక్రియ పూర్తికాకుండా నిందితుల నేరాన్ని ముందస్తుగా నిర్ధారించకూడదు’ అని పేర్కొంది.

‘ప్రభుత్వాల ఏకపక్ష చర్య నుంచి వ్యక్తులకు రక్షణ కల్పించే రాజ్యాంగ హక్కులను మేము పరిగణించాం... ఆస్తి ఏకపక్షంగా తొలగించకూడదని వ్యక్తులకు తెలుసునని.. దానిని నిర్ధారించడానికి చట్ట నియమం ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను అందిస్తుంది’ అని చెప్పింది. కార్యనిర్వాహక, న్యాయవ్యవస్థ మధ్య అధికారాల విభజనపై ధర్మాసనం గుర్తుచేసింది. ‘న్యాయనిర్ణేత విధులను న్యాయవ్యవస్థకు అప్పగించింది.. కార్యనిర్వాహక శాఖ న్యాయవ్యవస్థను భర్తీ చేయలేదు’ అని పేర్కొంది.

‘మేము ప్రజా విశ్వాసం, జవాబుదారీ సిద్ధాంతాన్ని ప్రస్తావించాం.. ఓ వ్యక్తి ఇంటిని అధికారులు ఏకపక్షంగా కూల్చివేస్తే వాళ్లు నిందితులే.. అది అధికార విభజన సూత్రాన్ని ఉల్లంఘించినట్లు మేం నిర్ధారించాం’ అని జస్టిస్ గవాయ్ అన్నారు. కాగా, ఇటీవల యూపీకి చెందిన ఓ వ్యక్తి ఇంటి కూల్చివేత కేసులో యోగి ప్రభుత్వానికి సుప్రీంకోర్టు జరిమానా వేసిన విషయం తెలిసిందే. రోడ్డు విస్తరణ పేరుతో ఎటువంటి నోటీసులు ఇవ్వకుండా ఉన్నఫళంగా ఇంటిని కూల్చివేయడంతో ఆ కుటుంబం రోడ్డున పడిందని, వారికి రూ. 25 లక్షలు పరిహారం చెల్లించాలని ఆదేశాలు జారీచేసింది. 2019 అక్టోబరులో తన ఇంటిని కూల్చివేసినట్టు బాధితుడు సుప్రీంకోర్టులో పిటిషన్ దాఖలు చేయగా.. దీనిపై విచారణ చేపట్టిన కోర్టు.. ప్రభుత్వం, అధికారుల తీరుపై మండిపడింది.