దేశంలో చాలా మంది ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలపై కేసులు ఉన్నాయి. ఇందులో క్రిమినల్ కేసులు ఉన్న నాయకులు కూడా ఉన్నారు. అయితే ఎన్నికల అఫిడవిట్లో ప్రతీ అభ్యర్థి తమపై ఉన్న కేసుల వివరాలు తెలపాల్సి ఉంటుంది. ఈ క్రమంలోనే ఇలాంటి ప్రజా ప్రతినిధులపై నమోదైన కేసుల విచారణ ఏళ్లకేళ్లు సాగుతూనే ఉంటుంది. ఈ నేపథ్యంలోనే వారిపై నమోదైన కేసుల విచారణను వేగవంతం చేయాలని దాఖలైన పిటిషన్లను సుప్రీంకోర్టు తాజాగా విచారణ జరిపింది. క్రిమినల్ కేసులు కలిగిన ప్రజా ప్రతినిధుల కేసుల విచారణ అంతకంతకూ ఆలస్యం కావడం పట్ల అత్యున్నత న్యాయస్థానం తీవ్ర అసంతృప్తి వ్యక్తం చేసింది. దీంతో అన్ని రాష్ట్రాల హైకోర్టులకు కీలక ఆదేశాలు జారీ చేసింది.
ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేల వంటి ప్రజా ప్రతినిధులపై దాఖలైన క్రిమినల్ కేసుల విచారణను వేగవంతం చేసేందుకు వీలుగా దేశంలో ఉన్న అన్ని హైకోర్టుల్లో స్పెషల్ బెంచ్లు ఏర్పాటు చేయాలని తాజాగా సుప్రీంకోర్టు అన్ని రాష్ట్రాల హైకోర్టులకు ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఎంపీ, ఎమ్మెల్యేలపై క్రిమినల్ కేసుల విచారణను ఈ స్పెషల్ బెంచ్లు పర్యవేక్షించాలని సూచించింది. ప్రతీ హైకోర్టు తమ పరిధిలో ఉన్న క్రిమినల్ కేసులు ఎదుర్కొంటున్న ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలపై విచారణను లోతుగా పరిశీలించేందుకు ఈ ప్రత్యేక బెంచ్లను ఏర్పాటు చేయాలని హైకోర్టు చీఫ్ జస్టిస్లకు సుప్రీంకోర్టు చీఫ్ జస్టిస్ డీవై చంద్రచూడ్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం పేర్కంది.
దేశవ్యాప్తంగా క్రిమినల్ కేసులు ఎదుర్కొంటున్న ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలపై విచారణలను వేగంగా పూర్తి చేసేందుకు ఖచ్చితమైన మార్గదర్శకాలు జారీ చేయడం కష్టమని ఈ సందర్భంగా సుప్రీంకోర్టు వ్యాఖ్యానించింది. దేశంలోని ప్రజా ప్రతినిధులపై ఉన్న క్రిమినల్ కేసుల విచారణను వేగవంతం చేసేలా చర్యలు తీసుకోవాలని లాయర్ అశ్వినీ ఉపాధ్యాయ సహా పలువురు దాఖలు చేసిన పిటిషన్లపై విచారణ జరిపిన సీజేఐ ధర్మాసనం ఈ మేరకు ఆదేశాలు ఇచ్చింది.
రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 227 ప్రకారం జిల్లాల న్యాయవ్యవస్థపై హైకోర్టులకు ఇప్పటికే పర్యవేక్షణ అధికారం ఉన్నందున ప్రతి కేసు పరిస్థితిని సులువుగా పర్యవేక్షించగలదని జస్టిస్ డీవై చంద్రచూడ్ అభిప్రాయపడ్డారు. కావున ఆయా కోర్టుల పరిధిలో ఉన్న ఇలాంటి కేసులను సుమోటోగా తీసుకోవాలని సూచించారు. అయితే ఈ కేసుల్ని విచారించే స్పెషల్ బెంచ్లలో ప్రతి హైకోర్టు ప్రత్యేక బెంచ్ ప్రధాన న్యాయమూర్తి నేతృత్వంలో లేదా ప్రధాన న్యాయమూర్తిచే నియమించబడిన న్యాయమూర్తులు ఉండవచ్చని తెలిపారు.
ఇక ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలపై పెండింగ్లో ఉన్న క్రిమినల్ కేసులను విచారించేందుకు స్పెషల్ బెంచ్లకు కేసులను కేటాయించే బాధ్యతను ప్రిన్సిపల్ జిల్లా న్యాయమూర్తులకు హైకోర్టులు అప్పగించాలని సీజేఐ ఆదేశించారు. ఇలా నియమించిన ట్రయల్ కోర్టులు.. శిక్ష తీవ్రతను దృష్టిలో ఉంచుకుని విచారణలకు ప్రాధాన్యతను ఇవ్వాలని పేర్కొన్నారు. మరణశిక్ష లేదా యావజ్జీవ కారాగార శిక్షలకు అర్హులైన వారి కేసులను మొదట విచారణ జరపాలని సూచించారు. ఆ తర్వాత ఐదేళ్ల జైలు శిక్ష, ఇతర ఆరోపణలకు తక్కువ శిక్ష విధించాలని తెలిపారు. అయితే అత్యవసరం అయితే తప్ప ప్రజా ప్రతినిధులపై నమోదైన కేసుల్లో కోర్టులు ఎలాంటి వాయిదాలను అనుమతించకూడదని స్పష్టం చేశారు.