దేశంలో 'జమిలి ఎన్నికల' నిర్వహణకు ఎన్ని లక్షల కోట్లు ఖర్చవుతాయో తెలుసా

లోక్‌సభ, రాష్ట్ర అసెంబ్లీలకు ఏకకాలంలో ఎన్నికలు నిర్వహించాలనే ఉద్దేశంతో ఒకే దేశం - ఒకే ఎన్నిక బిల్లు ఎట్టకేలకు పార్లమెంటు ముందుకు వచ్చింది. చాలా కాలంగా తర్జన భర్జనలు చేసిన కేంద్రం డిసెంబర్ 17వ తేదీన లోక్‌సభలో ప్రవేశపెట్టింది. దీని కోసం ప్రతిపాదించిన 129వ రాజ్యాంగ సవరణ బిల్లు, ‘ఒకే దేశం ఒకే ఎన్నిక బిల్లు’ను కేంద్ర న్యాయ శాఖ మంత్రి అర్జున్ రామ్ మేఘ్‌వాల్ లోక్‌సభ ముందుకు తీసుకొచ్చారు. మొదట ప్రతిపక్ష పార్టీలు వ్యతిరేకించిన క్రమంలో బిల్లును ప్రవేశపెట్టడంపై ఓటింగ్ నిర్వహించారు. లోక్‌సభలో ఈ బిల్లుకు అనుకూలంగా 269 ఓట్లు వచ్చాయి. అయితే, మరి దేశమంతా ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహిస్తే ఎన్ని లక్షల కోట్లు ఖర్చు అవుతుందో తెలుసా..? ఆ లెక్కలు ఇప్పుడు చూద్దాం..

లోక్‌సభ, రాష్ట్రాల అసెంబ్లీ ఎన్నికలు ఒకేసారి నిర్వహిస్తే ఎంత ఖర్చు అవుతుందనే విషయంపై సెంటర్ ఫర్ మీడియా సర్వీసెస్ గత ఏడాదిలోనే అంచనాలను విడుదల చేసింది. గ్రామ పంచాయతీల నుంచి పార్లమెంటు వరకు ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహిస్తే రూ.10 లక్షల కోట్లు ఖర్చు అవుతుందని అంచనా వేసింది. ఒకవేళ ఎన్నికల ప్రక్రియను వారం రోజుల్లోనే ముగించడం, రాజకీయ పార్టీలు ఎన్నికల కోడ్ కచ్చితంగా పాటిస్తే కేవలం రూ.3 లక్షల కోట్ల నుంచి రూ.5 లక్షల కోట్లతోనే ఎన్నికలు పూర్తి కావచ్చని తెలిపింది. కేవలం లోక్‌సభ ఎన్నికల కోసమే రూ. 1.20 లక్షల కోట్లు ఖర్చు అవుతుందని పేర్కొంది.

అయితే ఇది గత ఏడాది సెప్టెంబర్‌లో వేసిన అంచనా. వచ్చే ఏడాది 2025, ఆ తర్వాత గనుక జమిలి ఎన్నికలు నిర్వహిస్తే ఖర్చు మరింత పెరుగనుంది. రూ.15-20 లక్షల కోట్లకు చేరినా ఆశ్చర్యపోవాల్సిన పనిలేదు! ఇదిలా ఉండగా.. ఈ ఖర్చులో ఎన్నికల సంఘం చేసేది 20 శాతం మాత్రమే ఉంటుందని సెంటర్ ఫర్ మీడియా సర్వీసెస్ తెలిపింది. లోక్‌సభతో పాటుగా అసెంబ్లీ, జిల్లా పరిషత్, మున్సిపాలిటీ, గ్రామ పంచాయితీ ఎన్నికలు ఒకేసారి జరిపితే రూ.10 లక్షల కోట్లు అవుతుందని తెలిపింది. ఇందులోనే పార్టీలు తమ అభ్యర్థుల ప్రచారం కోసం చేసే ఖర్చులు కూడా ఇమిడి ఉన్నట్లు పేర్కొంది. అయితే, ఎన్నికల షెడ్యూల్ రాకముందు నుంచే పార్టీలు, అభ్యర్థులు ప్రచారం మొదలు పెడతాయి. ఈ ఖర్చులు కూడా కలిపితే మరింత పెరుగుతుంది.

లోక్‌సభ ఎన్నికల కోసం రూ.1.20 లక్షల కోట్లు ఖర్చు అవనుండగా.. రాష్ట్రాల అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు రూ.3 లక్షల కోట్లు ఖర్చవుతుందని నివేదిక అంచనా వేసింది. వీటితో పాటు మున్సిపాలిటీలకు ఒకేసారి ఎలక్షన్స్ నిర్వహిస్తే ఆ ఖర్చు రూ.1 లక్ష కోట్లుగా ఉంటుందని తెలిపింది. ఇక జిల్లా పరిషత్, మండల, గ్రామ పంచాయతీల ఎన్నికలకు మరో రూ.4.30 లక్షల కోట్లు ఖర్చవుతుందని అంచనా వేసింది. పైన పేర్కొన్న ఖర్చులన్నీ గతేడాది అంచనాలు. జమిలి ఎన్నికల నిర్వహణకు అంతకు మించి ఖర్చు అయ్యే అవకాశాలు ఉన్నాయి.