వారిపై ఏఐతో పక్కాగా ఐటీ శాఖ నిఘా.. ఆ ట్రాన్సాక్షన్స్‌పై కన్ను

పన్ను ఎగవేతదారులపై ఆదాయపు పన్ను శాఖ నిఘా క్రమంగా పెరుగుతోంది. పన్ను చెల్లింపుల్లో చట్టాల్ని, నిబంధనలను పాటించడం, సకాలంలో పన్ను రిటర్న్‌లను దాఖలు చేయడం, సరైన మొత్తంలో పన్నులు చెల్లించడాన్ని మెరుగుపరచడానికి ఇంకా ఆర్థిక లావాదేవీలు, చెల్లింపుల్లో వ్యత్యాసాలను గుర్తించడానికి పన్ను అధికారులు ఇప్పుడు కృత్రిమ మేధస్సు (ఏఐ), డేటా అనలిటిక్స్‌ను విస్తృతంగా ఉపయోగిస్తున్నట్లు తెలుస్తోంది. పెద్ద మొత్తంలో పెట్టుబడులు పెట్టినా, ఆస్తులు కొనుగోలు చేసినా లేదా క్రెడిట్ కార్డ్‌పై మీ సాధారణ ఖర్చుల కంటే ఎక్కువ ఖర్చు చేసినా, ఈ లావాదేవీలన్నింటినీ ఆదాయపు పన్ను శాఖ నిశితంగా పరిశీలిస్తోందని పన్ను నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.

సీఏ (డా) సురేష్ సురానా తెలిపిన వివరాల ప్రకారం.. బ్యాంకులు, మ్యూచువల్ ఫండ్ కంపెనీలు, రిజిస్ట్రార్లు, ఇతర ఆర్థిక సంస్థలు ప్రతి సంవత్సరం 'స్టేట్‌మెంట్ ఆఫ్ ఫైనాన్షియల్ ట్రాన్సాక్షన్ నివేదికను శాఖకు సమర్పిస్తాయి. ఇందులో మీ అధిక విలువ కలిగిన లావాదేవీల సమాచారం ఉంటుంది. ఇప్పుడు ఈ డేటాను మీ ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్ , టీడీఎస్, జీఎస్టీ, విదేశీ లావాదేవీలతో కలిపి విశ్లేషిస్తున్నారు. మీ ఆదాయం, ఖర్చులలో ఏదైనా క్రమరాహిత్యం ఉందా లేదా అని ఈ విధంగా నిర్ణయిస్తున్నారు.

 ఇన్‌కంటాక్స్‌పై ఏఐ నిఘా..

పన్ను చెల్లింపుదారుల ప్రస్తుత, గత సంవత్సరాల ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్‌లను సమగ్రంగా విశ్లేషించడానికి ఏఐ సాధనాలను ఉపయోగిస్తున్నారని సురానా పేర్కొన్నారు. ఆదాయ ప్రకటనలు, క్లెయిమ్ చేసిన తగ్గింపులు లేదా ఆదాయ వనరులలో గుర్తించదగిన వ్యత్యాసాలు లేదా అసమానతలను గుర్తించడం ద్వారా, తక్కువ ఆదాయం చూపడం లేదా పన్ను ఎగవేతకు పాల్పడే అవకాశం ఉన్న కేసులను ఈ వ్యవస్థ గుర్తించగలదు. ఈ డేటా ఆధారిత విధానం పన్ను శాఖ.. రిస్క్-ఆధారిత అంచనాలను నిర్వహించే సామర్థ్యాన్ని పెంచుతుంది ఇంకా కాలానుగుణంగా పన్ను చెల్లింపుదారుల ప్రవర్తనలో ఎక్కువ పారదర్శకత, స్థిరత్వాన్ని నిర్ధరిస్తుంది.

పాత, కొత్త ట్యాక్స్ ఫైలింగ్‌లను విశ్లేషిస్తున్న ఏఐ..

ఆదాయపు పన్ను శాఖ ఇప్పుడు పన్ను పరిశీలనను డేటా ఆధారితంగా, రిస్క్-కేంద్రీకృతంగా మార్చింది. ఈ సంవత్సరం మీ ఐటీఆర్ గత సంవత్సరాలతో ఎంత బాగా సరిపోలుతుందో ఏఐ సాధనాలు ఇప్పుడు తనిఖీ చేయగలవు. మీరు తక్కువ ఆదాయం చూపించారా లేదా ఎక్కువ తగ్గింపులు క్లెయిమ్ చేశారా? ఇవన్నీ ఇప్పుడు ఆటోమేటిక్‌గా విశ్లేషిస్తుంది. దీనితో, ఏ కేసును దర్యాప్తు కోసం ఎంచుకోవాలో పన్ను శాఖ తక్కువ సమయంలో నిర్ణయించగలదు.

దీంతో పాటు, ఇప్పుడు చాలా మదింపులు 'ఫేస్‌లెస్' అవుతున్నాయి. అంటే పన్ను చెల్లింపుదారులు అధికారులను నేరుగా కలవాల్సిన అవసరం లేదు. మొత్తం పని ఆన్‌లైన్‌లో, సిస్టమ్ ద్వారా జరుగుతుంది. ఇందులో, ఏఐ సహాయంతో, కేసుల ఎంపిక ప్రక్రియ మరింత సరసమైనది, పారదర్శకమైనదిగా మారుతోంది.

2026 నుంచి అమల్లోకి రానున్న కొత్త ఆదాయపు పన్ను బిల్లులో మరింత మెరుగ్గా ఉండనుంది. ఇప్పుడు, మీరు ఏదైనా డిజిటల్ మార్గాల ద్వారా పన్ను ఎగవేతకు పాల్పడ్డారని అధికారులు అనుమానిస్తే, వారు మీ సోషల్ మీడియా ఖాతాలు, ఇమెయిల్‌లు, బ్యాంకింగ్ యాప్‌లు, ట్రేడింగ్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు, ఆన్‌లైన్ పెట్టుబడి ప్లాట్‌ఫారమ్‌లను కూడా తనిఖీ చేయవచ్చు.

కొత్త బిల్లులోని సెక్షన్ 247 ప్రకారం, అవసరమైతే అధికారులు పాస్‌వర్డ్‌ను బ్రేక్ చేయడం ద్వారా కూడా డేటాను యాక్సెస్ చేయవచ్చు. క్లౌడ్ స్టోరేజ్, డిజిటల్ వాలెట్‌లు, ఇమెయిల్ సర్వర్‌లు, ఇతర ప్లాట్‌ఫారమ్‌లను కలిగి ఉండే "వర్చువల్ డిజిటల్ స్పేస్" అనే కొత్త చట్టపరమైన పదం కూడా చేర్చారు.

ఈ మార్పుల తర్వాత, పన్ను చెల్లింపుదారులు ఇప్పుడు వారి ప్రతి ఆర్థిక లావాదేవీలు, డిజిటల్ ఉనికి గురించి చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలి. పారదర్శకమైన రికార్డులను ఉంచడం, పన్ను నియమాలను పాటించడం ఇకపై కేవలం ఒక ఎంపిక కాదు, అది ఒక అవసరంగా మారింది. ఏఐ రాకతో, పన్ను వ్యవస్థ ఇప్పుడు 'ప్రిడిక్టివ్', 'ప్రివెంటివ్', 'ప్రిసిషన్-బేస్డ్'గా మారింది. అంటే, చిన్న పొరపాటు కూడా పన్ను శాఖ దృష్టి నుంచి తప్పించలేదు.