శరీరం మట్టిలో కలిసినా వీడని బంధం.. అంతిమ సంస్కారాల తర్వాత వెనక్కి తిరిగి ఎందుకు చూడకూడదు?

హిందూ ధర్మశాస్త్రాల ప్రకారం, మనిషి మరణించిన తర్వాత కేవలం శరీరం మాత్రమే నశిస్తుంది కానీ ఆత్మ అమరమైనది. గరుడ పురాణం ప్రకారం, దహన సంస్కారాలు పూర్తయిన తర్వాత కూడా ఆత్మకు తన శరీరంపై, కుటుంబ సభ్యులపై మమకారం వెంటనే తొలగిపోదు. శరీరం కాలి బూడిదవుతున్నా, తన వారు తన కోసం ఏడుస్తున్న తీరును చూసి ఆత్మ ఎంతో వ్యాకులతకు గురవుతుందట. అందుకే చనిపోయిన వ్యక్తి ఆత్మ శాంతించాలంటే, బ్రతికి ఉన్నవారు కొన్ని నియమాలను తప్పనిసరిగా పాటించాలని పెద్దలు చెబుతుంటారు.
శ్మశాన వాటికలో అంతిమ సంస్కారాలు ముగించుకుని తిరిగి ఇంటికి వచ్చే క్రమంలో ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ వెనక్కి తిరిగి చూడకూడదని ప్రధానమైన నియమం ఒకటి ఉంది. ఒకవేళ వెనక్కి తిరిగి చూస్తే, ఆ ఆత్మ తన బంధువులపై ఉన్న మోహంతో తిరిగి వారిని అంటిపెట్టుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తుందని నమ్ముతారు. ఆత్మకు ఈ లోకంతో ఉన్న బంధాన్ని తెంచుకోవడానికి ఆ చివరి క్షణం చాలా కీలకమైనది. మనం వెనక్కి చూడటం వల్ల ఆత్మకు మమకారం పెరిగి, మోక్ష మార్గంలో వెళ్లకుండా ఈ భూలోకంలోనే చిక్కుకుపోయే ప్రమాదం ఉంటుందని పండితులు హెచ్చరిస్తారు.
సాధారణంగా మనిషికి తన కుటుంబం, ఆస్తులు మరియు అనుబంధాల పట్ల ఉండే ఆకర్షణ అంత త్వరగా మాయం కాదు. చితి మంటలు ఆరిపోతున్న సమయంలో ఆత్మ తన పాత గుర్తింపును పూర్తిగా వదులుకుని, పరలోక ప్రయాణానికి సిద్ధపడాల్సి ఉంటుంది. ఆ సమయంలో బంధువులు వెనక్కి తిరిగి చూడటం వల్ల, ఆత్మ మళ్లీ ప్రాపంచిక బంధాల వైపు లాగబడుతుంది. ఇది ఆత్మకు కొత్త జన్మను ఎత్తడానికి లేదా శాంతిని పొందడానికి అడ్డంకిగా మారుతుంది. అందుకే ఆ బంధాన్ని తెంచుకుంటూ ముందుకు సాగడమే ఆత్మకు ఇచ్చే నిజమైన వీడ్కోలు.
అంతిమ యాత్ర ముగించుకుని ఇంటికి చేరుకున్న తర్వాత కూడా శుద్ధి కార్యక్రమాలు నిర్వహించుకోవడం వెనుక ఉన్న ఉద్దేశ్యం ఇదే. శ్మశానం నుంచి వచ్చేటప్పుడు వెనక్కి చూడకపోవడం అనేది కేవలం ఒక మూఢనమ్మకం కాదు, అది ఆత్మ ప్రశాంతంగా వెళ్లాలని కోరుకునే ఒక సంప్రదాయం. తన పాత జీవితాన్ని, జ్ఞాపకాలను మర్చిపోయి ఆత్మ ఉన్నత లోకాలకు వెళ్లాలనేది దీని వెనుక ఉన్న గూఢార్థం. ఇలా చేయడం వల్ల అటు చనిపోయిన వారికి సద్గతి లభిస్తుంది, ఇటు కుటుంబ సభ్యులకు కూడా మానసిక ధైర్యం కలుగుతుంది.