ఉత్తరాఖండ్‌కు భూకంప ముప్పు,,,నిపుణుల హెచ్చరిక

మనదేశంలోని ఉత్తరాాఖండ్ కు భూకంప ముప్పువుందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఇటీవల తుర్కియేని  కుదిపేసిన మాదిరిగానే ఉత్తరాఖండ్‌‌ ప్రాంతంలో‌నూ ఎప్పుడైనా శక్తివంతమైన భూకంపం సంభవించవచ్చని, ఇందుకు సమయం ఆసన్నమైందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఉత్తరాఖండ్ ప్రాంతంలోని భూమి ఉపరితలం కింద చాలా ఒత్తిడి ఏర్పడుతోందని, దీని కారణంగా పెద్ద భూకంపం  వచ్చే ప్రమాదం ఉందని హైదరాబాద్‌లోని జాతీయ జియోఫిజికల్ రిసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (NGRI) శాస్త్రవేత్త డాక్టర్ ఎన్ పూర్ణచంద్రరావు అన్నారు. అయితే, ఈ భూకంపం తేదీ, సమయాన్ని అంచనా వేయలేమని, విధ్వంసం ఒక భౌగోళిక ప్రాంతం నుంచి మరొక ప్రాంతానికి మారే బహుళ కారకాలపై ఆధారపడి ఉంటుందని ఆయన పేర్కొన్నారు.

‘‘మేము ఉత్తరాఖండ్‌పై దృష్టి సారించి హిమాలయ ప్రాంతంలో దాదాపు 80 భూకంప కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేసి, పరిస్థితిని సరైన సమయంలో పర్యవేక్షిస్తున్నాం.. ఒత్తిడి పెద్ద మొత్తంలో పేరుకుపోతున్నట్లు మా డేటా చూపిస్తుంది.. ఆ ప్రాంతంలో GPS నెట్‌వర్క్‌లు ఉన్నాయి..జీపీఎస్ పాయింట్లు కదులుతున్నాయి.. ఇది ఉపరితలం కింద జరుగుతున్న మార్పులను సూచిస్తుంది’’ అని పేర్కొన్నారు.

భూమిలోపల ఏం జరుగుతుందో తెలుసుకోవడానికి వేరియోమెట్రిక్ జీపీఎస్ డేటా ప్రాసెసింగ్ నమ్మదగిన పద్ధతుల్లో ఒకటి అని వివరించారు. ‘‘మేము ఖచ్చితమైన సమయం.. తేదీని అంచనా వేయలేం.. కానీ ఉత్తరాఖండ్ ఎప్పుడైనా భారీ భూకంపానికి సాక్ష్యంగా నిలుస్తుంది...వేరియోమీటర్లు భూమి అయస్కాంత క్షేత్రంలో వైవిధ్యాలను లెక్కిస్తాయి’’ అని అన్నారు.

బద్రీనాథ్, కేదార్‌నాథ్ వంటి పుణ్యక్షేత్రాలకు ముఖద్వారంగా భావించే జోషిమఠ్‌లో ఇటీవల భూమి క్షీణించిన నేపథ్యంలో సీనియర్ శాస్త్రవేత్త వ్యాఖ్యలకు ప్రాధాన్యత ఏర్పడింది. లక్షలాది మంది యాత్రికులను ఉత్తరాఖండ్ పర్వతాలకు చేర్చే చార్ ధామ్ యాత్ర దాదాపు రెండు నెలల్లో ప్రారంభం కానుంది.

రిక్టర్ స్కేల్‌పై 8 తీవ్రతతో వచ్చే భూకంపాన్ని శక్తివంతమైనవిగా పిలుస్తారు.. టర్కీలో 7.8 తీవ్రతతో భూకంపం సంభవించింది.. సాంకేతికంగా దీనిని భారీ భూకంపంగా పిలవరు.. కానీ, నాణ్యతలేని నిర్మాణాలు సహా పలు కారణాల వల్ల అక్కడ నష్టం అధికంగా ఉంది అని శాస్త్రవేత్త పూర్ణ చంద్రరావు తెలిపారు. జమ్మూ కశ్మీర్ నుంచి అరుణాచల్ ప్రదేశ్ వరకూ వ్యాపించి ఉన్న హిమాలయ ప్రాంతంలో 8 కంటే తీవ్రతతో భూకంపం సంభవించే ముప్పు ఉందని చెప్పారు.

‘‘జన సాంద్రత, భవనాలు, పర్వతాలు, మైదానాలు, నిర్మాణ నాణ్యత వంటి కారకాలను బట్టి నష్టం ఆధారపడి ఉంటుంది.. తీవ్రతను బట్టి తుర్కియే మాదిరి లేదా అంత కంటే ఎక్కువ శక్తివంతమైన భూకంపం సంభవించవచ్చని అంచనా వేస్తున్నాం’’ అని పేర్కొన్నారు. ‘‘హిమాలయ ప్రాంతం అధిక భూకంపాల ముప్పు జోన్‌లో ఉంది. గతంలో 1720లో కుమావన్ భూకంపం, 1803లో గర్వాల్ భూకంపం వంటి నాలుగు భారీ విపత్తులు సంభవించాయి. కానీ, గత 100 ఏళ్ల కాలంలో 8 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ తీవ్రతతో భూకంపాలు సంభవించిన దాఖలాలు లేవు. 1991లో ఉత్తరకాశీ, 1999లో చమోలీలో వచ్చిన భూకంపాలు తక్కువ తీవ్రతవే. ఈ ప్రాంతం నిరంతరం ఒత్తిడికి గురవుతోంది.. భూకంపం ద్వారా మాత్రమే అది విడుదల అవుతుంది. రిటర్న్ పీరియడ్ అని ఒకటి ఉంది.. ఫాల్ట్ లైన్లు ఉన్న ప్రాంతాల్లో భూకంపాలు పునరావృతమవుతాయి’’ అని ఆయన హెచ్చరించారు.