ఇండో- పసిఫిక్ ప్రాంతంలో చైనా ప్రాబల్యాన్ని నిలువరించేందుకు అమెరికా, బ్రిటన్, ఆస్ట్రేలియాలు రెండేళ్ల కిందట అకూస్ కూటమిగా ఏర్పడిన విషయం తెలిసిందే. ఇందులో భాగంగా అమెరికా సాంకేతికత సాయంతో ఆస్ట్రేలియా నిర్మించనున్న అణుశక్తిని కలిగి ఉన్న జలాంతర్గాములకు సంబంధించిన ప్రణాళికను సోమవారం కూటమి నేతలు విడుదల చేయనున్నారు. కాలిఫోర్నియా నావెల్ హబ్లో జరిగిన ఈ కార్యక్రమానికి అమెరికా అధ్యక్షుడు జో బైడెన్, ఆస్ట్రేలియా, బ్రిటన్ ప్రధానులు ఆంథోనీ అల్బేన్స్, రిషి సునాక్లు హాజరవుతారు. అకూస్ కూటమిని 2021 సెప్టెంబరులో ఏర్పాటు చేశారు.
అణుశక్తి ఆధారిత అధునాతన ఈ జలాంతర్గామి 2032 తొలినాళ్లలో అందుబాటులోకి వస్తుందని భావిస్తున్నారు. నిర్మాణానికి పదేళ్లు కాలపరిమితిగా నిర్ణయించినా.. నిర్దేశిత సమయానికి ముందే పూర్తిచేయాలని భావిస్తున్నామని పేరు వెల్లడించడానికి నిరాకరించిన ఓ అధికారి తెలిపారు. సున్నితమైన అంశం కావడంతో వివరాలను వెల్లడించలేదు. ఏయూకేయూఎస్ ముఖ్య అంశం ఏమిటంటే అణుశక్తితో నడిచే జలాంతర్గాముల నిర్మాణానికి అవసరమైన సాంకేతికతను ఆస్ట్రేలియాకు అమెరికా ఎగుమతి చేయడం. 1960లలో కేవలం బ్రిటన్కు మాత్రమే అమెరికా ఇటువంటి సహాయం చేసింది.
అయితే, అధునాతన జలాంతర్గాముల నిర్మాణ ప్రణాళిక ప్రకటించడానికే ముందు చైనా దీనిపై విమర్శలు గుప్పించింది. అకూస్ ఆయుధ పోటీని ప్రారంభించే ప్రమాదం ఉందని చైనా హెచ్చరించింది. మూడు దేశాలు అణు వ్యాప్తి నిరోధక ప్రయత్నాలను వెనక్కి నెట్టివేస్తున్నాయని ఆరోపించింది. ‘‘ప్రచ్ఛన్న యుద్ధ మనస్తత్వం విడిచిపెట్టాలని, అంతర్జాతీయ బాధ్యతలను చిత్తశుద్ధితో గౌరవించాలని, ప్రాంతీయ శాంతి, స్థిరత్వానికి అనుకూలమైన మరిన్ని పనులను చేయాలని మేము అమెరికా, బ్రిటన్, ఆస్ట్రేలియాలను కోరుతున్నాం’’ అని చైనా విదేశాంగ శాఖ అధికార ప్రతినిధి మావో నింగ్ వ్యాఖ్యానించారు.
‘అమెరికా, బ్రిటన్ పారిశ్రామిక సామర్థ్యంలో సహకార పెట్టుబడులకి ఆస్ట్రేలియా కట్టుబడి ఉంది.. రాబోయే దశాబ్దాల్లో జలాంతర్గాములను కొనుగోలు చేయడానికి, స్వంత పారిశ్రామిక సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడానికి 100 బిలియన్ డాలర్లకుపైగా ఖర్చు చేస్తుంది.. అమెరికా, బ్రిటన్ల నౌకానిర్మాణ సామర్థ్యం పెంచనుంది’ అని జపాన్ టైమ్స్ నివేదిక పేర్కొంది. పసిఫిక్లో విస్తరిస్తోన్న చైనా పరిధిని నియంత్రించేలా రాబోయే దశాబ్దాల్లో అణు జలాంతర్గాములు నెలల తరబడి నీటి అడుగున ఆస్ట్రేలియా ఉనికిని కొనసాగించే ప్రయోజనాన్ని అందిస్తాయి.
చైనా ఇటీవలి సోలమన్ దీవులతో వివాదాస్పద భద్రతా ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకుంది.. స్వయంపాలిత తైవాన్ను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి సైనిక చర్యను తోసిపుచ్చలేదు. పసిఫిక్లో చైనా సైనిక శక్తిని ప్రొజెక్ట్ చేయకుండా తైవాన్ సమర్థవంతంగా అడ్డుకుంటుంది. దీనిని తమ భూభాగంగానే చైనా పరిగణిస్తోంది.