నవ రూపాలలో నవ బతుకమ్మలు.. తెలంగాణ సంస్కృతికి ప్రతీక

బతుకమ్మ పండుగ అంటే కేవలం పూల అలంకరణ మాత్రమే కాదు, అది తెలంగాణ సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు అద్దం పట్టే ఒక అద్భుతమైన వేడుక. తొమ్మిది రోజుల పాటు సాగే ఈ పండుగలో, ప్రతి రోజు బతుకమ్మకు ఒక ప్రత్యేకమైన రూపాన్నిచ్చి పూజిస్తారు. ఈ తొమ్మిది రూపాలు, కేవలం పేర్లు మాత్రమే కాదు, అవి తెలంగాణ మహిళల జీవితంలోని వివిధ దశలను, రుచులను, సంప్రదాయాలను ప్రతిబింబిస్తాయి. ఈ పండుగలో మొదటి రోజు ఎంగిలిపూల బతుకమ్మతో ప్రారంభమై, చివరి రోజు సద్దుల బతుకమ్మతో ఘనంగా ముగుస్తుంది. ఈ ప్రయాణం ప్రతి ఒక్క తెలంగాణ బిడ్డకు ఒక మధురమైన జ్ఞాపకం.
ఈ తొమ్మిది రోజులలో, రెండవ రోజు అటుకుల బతుకమ్మగా, మూడవ రోజు ముద్దపప్పు బతుకమ్మగా పూజిస్తారు. ఈ రోజుల్లో మహిళలు అటుకులు, పప్పుతో చేసిన నైవేద్యాలను బతుకమ్మకు సమర్పిస్తారు. నాల్గవ రోజున నానబియ్యం బతుకమ్మతో, ఐదవ రోజున అట్ల బతుకమ్మతో పండుగ మరింత ఉత్సాహంగా సాగుతుంది. బియ్యం, అట్ల పిండితో చేసిన నైవేద్యాలు ఈ రోజుల్లో ప్రత్యేకత. ఈ రోజులలో కుటుంబ సభ్యులు, స్నేహితులు కలిసి బతుకమ్మ పాటలు పాడుతూ, ఆటలాడుతూ ఆనందంగా గడుపుతారు.
ఆరవ రోజు అలిగిన బతుకమ్మగా పిలువబడుతుంది, ఈ రోజు బతుకమ్మకు నైవేద్యం సమర్పించరు. ఈ సంప్రదాయానికి ఒక ప్రత్యేకమైన కథ ఉంది. ఏడవ రోజున వేపకాయల బతుకమ్మతో, ఎనిమిదవ రోజున వెన్నముద్దల బతుకమ్మతో పండుగ ముగింపు దశకు చేరుకుంటుంది. ఈ రోజుల్లో వేపకాయల, వెన్నతో చేసిన వంటకాలతో నైవేద్యం సమర్పించడం ఒక సంప్రదాయంగా వస్తుంది. ఈ తొమ్మిది రూపాలు కేవలం ఒక పండుగలోని భాగం మాత్రమే కాదు, అవి తెలంగాణ ప్రజల జీవన విధానాన్ని, ప్రకృతితో వారికున్న అనుబంధాన్ని తెలియజేస్తాయి.
ఈ తొమ్మిది రోజుల పండుగ చివరి రోజున సద్దుల బతుకమ్మతో ముగుస్తుంది. ఈ రోజున బతుకమ్మను పెద్దగా, అందంగా అలంకరించి, సాయంత్రం వేళల్లో ఊరేగింపుగా తీసుకువెళ్లి, జలాల్లో నిమజ్జనం చేస్తారు. ఈ ప్రక్రియ తెలంగాణ మహిళల ఐక్యత, భక్తి, సంప్రదాయాల పట్ల వారికున్న గౌరవాన్ని చాటి చెబుతుంది. ఈ తొమ్మిది రూపాల బతుకమ్మ పూజలు కేవలం ఒక మతపరమైన ఆచారం మాత్రమే కాదు, ఇది తరతరాలుగా వస్తున్న ఒక కళ, సంస్కృతి, ఆప్యాయతల సమ్మేళనం.