రైల్వే ప్రాజెక్టులు.. తెలంగాణలో 'నత్త నడక'కు కారణాలేంటి?

తెలంగాణ రాష్ట్రంలో రైల్వే నెట్వర్క్ విస్తరణ ఆశించిన స్థాయిలో జరగడం లేదు. భౌగోళిక విస్తీర్ణంతో పోలిస్తే రాష్ట్రం రైల్వే నెట్వర్క్ విషయంలో చాలా వెనుకబడి ఉంది. ఇప్పటికే మంజూరైన అనేక ప్రాజెక్టులు భూసేకరణ జాప్యం మరియు నిధుల సమస్యల కారణంగా ముందుకు సాగడం లేదు. ఫలితంగా, రైల్వే నెట్వర్క్ విస్తరణ విషయంలో తెలంగాణా వెనుకబడుతోంది అనే అభిప్రాయం బలంగా ఉంది. కొన్ని ప్రాజెక్టుల పనులు 'నత్తకు నడకలు నేర్పిస్తున్నట్టు'గా ఉండడంతో, కొత్త ప్రాజెక్టులపైన కూడా ఆశాజనకమైన భావనను కలిగించడం లేదు. ప్రస్తుతం నిర్మాణంలో ఉన్న ప్రాజెక్టులకు కేటాయించిన పనులే జరగకపోవడంతో, కొత్త ప్రాజెక్టులకు లాభదాయకం కాదంటూ రైల్వే శాఖ అభ్యంతరాలు వ్యక్తం చేస్తోంది.
ప్రస్తుతం తెలంగాణ పరిధిలో ఆరు కొత్త లైన్లు మరియు 14 డబ్లింగ్/మల్టీ ట్రాకింగ్ ప్రాజెక్టులు నిర్మాణంలో ఉన్నాయి. వీటి మొత్తం పొడవు 2,165 కిలోమీటర్లు కాగా, వీటి అంచనా వ్యయం భారీగా ₹35,045 కోట్లుగా ఉంది. అయితే, 2025 మార్చినాటికి కేవలం మూడోవంతు నిధులు మాత్రమే అంటే ₹11,549 కోట్లు మాత్రమే ఈ ప్రాజెక్టులకు ఖర్చు చేశారు. ఈ అన్ని ప్రాజెక్టులలో ఇప్పటివరకు కేవలం 547 కిలోమీటర్ల మేర మాత్రమే కొత్త రైల్వే ట్రాక్ అందుబాటులోకి వచ్చింది. నిర్మించవలసిన 840 కిలోమీటర్ల కొత్త లైన్లలో 245 కిలోమీటర్లు, మరియు 1,326 కిలోమీటర్ల డబ్లింగ్ ప్రాజెక్టులలో 303 కిలోమీటర్లు మాత్రమే ఇప్పటివరకు పూర్తయ్యాయి. పూర్తయిన మార్గాలలో అక్కన్నపేట-మెదక్ మరియు భద్రాచలం-సత్తుపల్లి మార్గాలు ఉన్నాయి.
ఈ ప్రాజెక్టుల జాప్యానికి ప్రధాన కారణాలు వాటా నిధుల చెల్లింపులో ఆలస్యం మరియు భూసేకరణలో జాప్యం అని రైల్వే అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. ఇప్పటివరకు 2,003 హెక్టార్ల భూమి అవసరం కాగా, కేవలం 1,580 హెక్టార్ల భూమిని మాత్రమే సేకరించగలిగారు. ఇంకా 764 హెక్టార్ల భూసేకరణ పెండింగ్‌లో ఉన్నట్లు రైల్వే వర్గాలు చెబుతున్నాయి. ముద్కేడ్ - మేడ్చల్, గుంటూరు-బీబీనగర్, మహబూబ్నగర్-డోన్ వంటి కీలక డబ్లింగ్ ప్రాజెక్టులు ఈ భూసేకరణ జాప్యం కారణంగా తీవ్రంగా ఆలస్యమవుతున్నాయి. ఉదాహరణకు, మనోహరాబాద్-కొత్తపల్లి ప్రాజెక్టులో భాగంగా సిరిసిల్ల సమీపంలో 2.1 కిలోమీటర్ల అటవీ భూమి బదలాయింపు సమస్యగా మారింది. ఈ సమస్యకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ₹10.10 కోట్లు చెల్లించాల్సి ఉందని రైల్వే శాఖ మంత్రి పార్లమెంటులో వెల్లడించారు, ఈ కారణంగానే పనులు నిలిచిపోయాయని ఆయన పేర్కొన్నారు.
మరో ముఖ్యమైన ప్రాజెక్ట్ అయిన యాదాద్రి ఎంఎంటీఎస్ కూడా నిధుల చిక్కుముడి కారణంగా చాలా సంవత్సరాలు ముందుకు కదల్లేదు. గత ప్రభుత్వం మూడింట రెండు వంతుల వ్యయం భరించేందుకు ముందుకు వచ్చినప్పటికీ, తగిన నిధులు విడుదల కాలేదు. 2023 అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు ముందు, కేంద్ర ప్రభుత్వం మొత్తం నిర్మాణ వ్యయాన్ని భరిస్తామని ప్రకటించడంతో, ప్రస్తుతం ఈ ప్రాజెక్టుకు సంబంధించిన భూసేకరణ ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది. ఏది ఏమైనా, వాటా నిధులు, భూసేకరణ జాప్యం మరియు అటవీ భూమి బదలాయింపు వంటి రకరకాల కారణాలతో తలెత్తిన చిక్కుముడుల వల్ల తెలంగాణలోని కీలక రైల్వే ప్రాజెక్టుల పనులు ముందుకు నడవక, రాష్ట్రంలో రైల్వే నెట్వర్క్ విస్తరణ మందకొడిగా సాగుతోంది.