ఓటర్ల వేలికి పడే 'సిరా చుక్క' తయారయ్యేది హైదరాబాద్‌లోనే.. 37 ఏళ్లుగా తయారీ, 100 దేశాలకు ఎగుమతి..!

దేశం మొత్తం సార్వత్రిక ఎన్నికల హడావుడి నడుస్తోంది. తెలుగు రాష్ట్రాలైన తెలంగాణ, ఆంధ్రపదేశ్‌లో ఎన్నికలు కీలక ఘట్టానికి చేరుకున్నాయి. మే 13న పోలింగ్ జరగనుంది. సోమవారం ఉదయం 7 గంటల నుంచి ఓటర్లు తమ ఓటు హక్కును వినియోగించుకోనున్నారు. ఓటు వేసిన ప్రతి ఒక్కరు తన వేలికి ఉన్న సిరా చుక్కను చూపిస్తూ.. తమ హక్కును తాను వినియోగించున్నానని గర్వంగా చెప్తారు. అయితే.. ఆ వేలికి పడిన సిరా చుక్క తయారయ్యేది మన హైదరాబాద్‌లోనే.

"నీ వేలిపై సిరా చుక్క దేశ ప్రగతికి వేగుచుక్క" అన్నాడు ఓ కవి. ఎన్నికల్లో ఓటు ఎంత ముఖ్యమో.. ఆ ఓటు వేసే వారి వేలికి వేసే సిరా చుక్కది కూడా కీలక పాత్రే. ఈ సిరా చుక్క.. కేవలం ఓటేశామని చెప్పడానికి గుర్తు మాత్రమే కాదండోయ్.. దొంగ ఓట్లను నిరోధించే ఆయుధం కూడా. అందుకే.. ఇండియాతో పాటు చాలా దేశాలు ఎన్నికల్లో ఓటు హక్కు వినియోగించుకున్న ఓటర్ల వేలికి సిరా చుక్క పెట్టడం తప్పనిసరి చేశాయి. అలాంటి సిరాను మన హైదరాబాద్‌లో తయారు చేస్తున్నారు.

భారత ఎన్నికల సంఘం నిబంధన 37 ప్రకారం ఓటు వేసిన వ్యక్తి ఎడమ చేయి చూపుడు వేలుపై సిరా గుర్తును వేస్తారు. ఈ సిరా చుక్కా వేసే పద్ధతిని ఎన్నికల సంఘం 1962లో ప్రవేశపెట్టింది. అయితే.. ఎన్నికల్లో వాడే ఈ సిరాను కర్ణాటకలోని మైసూర్‌ పెయింట్స్‌ అండ్‌ వార్నిష్‌ కంపెనీ తయారు చేసి సరఫరా చేస్తోంది. దేశం‎లో ఎక్కడ ఎన్నికలు జరిగినా.. అదే కంపెనీ నుంచి సిరా పంపిణీ చేసేవారు.

ఆ తర్వాత.. ఈ సిరాని 1990 నుంచి హైదరబాద్‎లోనూ తయారు చేయటం ప్రారంభించారు. ఉప్పల్‎లోని రాయుడు ల్యాబొరేటరీస్ అనే సంస్థ ఈ సిరాని తయారు చేస్తోంది. మైసూర్ పేయింట్స్ అండ్ వార్సిష్ కంపెనీతో పోలిస్తే.. ఇది చాలా చిన్న కంపెనీ. అయినప్పటికీ.. సుమారు100 దేశాలకు ఈ సిరాని ఎగుమతి చేస్తోంది. ఆయా దేశాల్లో ఎన్నికల కోసం దాదాపు 100 దేశాలకు ఈ సిరా (ఇండెలబుల్ ఇంక్)‎ను సరఫరా చేస్తున్నట్లు కంపెనీ ప్రతినిదులు చెప్తున్నారు. దేశంలోని అన్ని రాష్ట్రాల‎తో పాటు.. శ్రీలంక, దక్షిణాఫ్రికా, నైజీరియా, మాల్దీవులు, జాంబియా, ఇథియోపియా, ఈస్టర్ తిమోర్ తదితర దేశాలకు కూడా సిరాను సరఫరా చేస్తున్నట్టు కంపెనీ నిర్వాహకులు చెప్తున్నారు.

ఇక ప్రస్తుతం భారత్‌‎లోని చాలా రాష్ట్రాల్లో జరిగే మున్సిపల్, పంచాయతీ ఎన్నికల్లో తమ సిరానే ఉపయోగిస్తున్నారని రాయుడు ల్యాబొరేటరీస్ ప్రతినిధులు చెప్తున్నారు. గత 37 ఏళ్లుగా రాయుడు ల్యాబ్స్ ఇండెలబుల్ ఇంక్‌‎ను తయారు చేస్తోంది. మొదట్లో సిరాను చిన్న బాటిల్స్‌లో నింపి సరఫరా చేసేవాళ్లమని... 2004 తర్వాత ఇంక్ మార్కర్‌‎లను తీసుకొచ్చామని చెప్తున్నారు. ఎలక్షన్స్ పోలింగ్‌కు నెలరోజుల ముందే.. ఎన్నికల కమిషన్‎కి మొత్తం ఇంక్‎ని సరఫరా చేస్తామన్నారు.

ఎన్నికల్లో వాడే సిరాతో పాటు పల్స్ పోలియో కార్యక్రమంలో వాడే సిరాని కూడా రాయుడు ల్యాబరెటీస్ సంస్థనే సరఫరా చేస్తుంది. వరల్డ్ హెల్త్ ఆర్గనైజేషన్ కూడా ఇండెలబుల్ ఇంక్ కోసం ఈ సంస్థతో దీర్ఘకాలిక ఒప్పందం చేసుకోవటం విశేషం. ప్రపంచంలో ఏ దేశంలో పల్స్ పోలియో కార్యక్రమం జరిగినా.. హైదరాబాద్‎లో తయారైన సిరానే ఉపయోగిస్తుండటం గమనార్హం. రాయుడు ల్యాబరెటీస్ సంస్థకు అంత ప్రాధాన్యం ఉంది మరి.